Trudne słówko: pryncypalny kontra pryncypialny
Pryncypalny (od łac. principālis – główny, principium – początek, principatus – pierwsze miejsce), a zatem: główny, najważniejszy, naczelny. Słowo rzadko dziś używane, z którym możemy spotkać się jednak w tekstach literackich: „Ci dwaj codziennie pryncypalny kościół nawiedzali i zdeponowane w nim ciało świętego Marka Ewangelisty specjalnym nabożeństwem czcili”; „Mroźny, pogodny dzień wysypał tłumy spacerowiczów na pryncypalne ulice Warszawy, sanki z wesołym brzękiem mknęły we wszystkie strony, spoza lustrzanych szyb karetowych wyglądały rozbawione twarzyczki…”. Jak widać z przytoczonych przykładów, mianem pryncypalnych można więc określić obiekty w przestrzeni publicznej (np. kościoły czy inne budynki), ale także ulice lub place. Swego czasu popularny był także rzeczownik pryncypał, używany w stosunku do szefa, zwierzchnika; dziś można określenia tego użyć jedynie w kontekście żartobliwym.
Podobnie jak dziś, pryncypał nierzadko bywał pryncypialny. Czy to wada, czy zaleta? Z jednej strony, osoba pryncypialna w żadnej sytuacji nie odstępuje od wyznawanych zasad, zawsze się ich trzyma. Z drugiej jednak, to także osoba, która nigdy nie rezygnuje z własnych teorii czy poglądów – nieprzyjmująca żadnych argumentów drugiej strony, ktoś bezkompromisowy, ale także zwyczajnie sztywny i doktrynerski. „Był przecież równocześnie pryncypialny i głęboko przekonany o swoich racjach. Jego ówczesne ideologiczne referaty i artykuły zawierały niekiedy agresywne diatryby przeciwko różnej maści »reakcjonistom« i »kołtunom«…”. Skoro więc przymiotnik pryncypalny kojarzymy z pryncypałem, to dla uniknięcia językowych pomyłek epitet pryncypialny warto powiązać z pryncypiami (liczba pojedyncza – pryncypium), a więc z najważniejszymi dla kogoś zasadami lub wartościami. Należy również pamiętać, że pryncypialni możemy być w czymś: pryncypialny w ocenie, pryncypialny w poglądach, pryncypialny w zachowaniu, pryncypialny w walce o…
