Słówko tygodnia: także kontra tak że
Choć do dzisiejszej pary trudno zastosować określenie „paronim”, a takimi słowami zwykle się zajmujemy (dla przypomnienia: paronim (od greckiego para = obok, mimo oraz onoma = imię) to „wyraz kojarzący się z innym ze względu na wspólność rdzenia lub podobieństwo brzmienia”), to niewątpliwie mamy tu do czynienia z formami często mylonymi. Ogólna tendencja jest taka, że użytkownicy języka używają na piśmie partykuły „także” wszędzie tam, gdzie należałoby zastosować spójnik „tak że” – pisany osobno, nie zastanawiając się nad sensem wypowiedzi. O ile jednak w wypowiedzi ustnej odpowiedniego rozróżnienia zwyczajnie nie usłyszymy, to na piśmie mamy już do czynienia z błędem. Warto zatem uporządkować znaczenia i konteksty użycia.
„Także” to partykuła – nieodmienna część mowy oraz wyraz niesamodzielny, tj. niemający osobnego znaczenia, a zyskujący takie znaczenie jedynie w kontekście całego sformułowania. Synonimami tejże partykuły będą słowa takie jak: również, jak również, też, oraz, co więcej, poza tym. „Syn Jurka, Piotr, także jest zawodowym malarzem”; „Wiele błędów popełnianych przez wychowawców, nie tylko w zakresie wychowania seksualnego, ale także wychowania w ogóle, wypływa z nieznajomości rozwoju psychoseksualnego dzieci i młodzieży”.
Tak że, z kolei, to spójnik – nieodmienna część mowy oraz wyraz łączący wypowiedzi składowe w jedno zdanie. Synonimami będą tu określenia takie jak: więc, tak więc, zatem, dlatego/stąd też. „…od ostatniego naszego spotkania w ogrodzie dwójki minęło kilka miesięcy, widywaliśmy się, to prawda, co niedzielę, ale tylko przelotnie, tak że nie mogliśmy wymienić nawet paru zdań, a ja niecierpliwie snułem plany dotyczące nas obojga…”.
Jak widać, w sytuacji, gdy „tak że” oznacza „zatem”, w pisowni nie stosujemy przecinka pomiędzy „tak” a „że”. Istnieje również jednak wariant zapisu z przecinkiem – wszędzie tam, gdzie „tak że” oznacza „w taki sposób, że”. O zastosowaniu przecinka decyduje tu de facto akcent zdaniowy i nacisk, jaki kładziemy na dany fragment wypowiedzi: „Edyta Górniak: Trzy stylizacje i koc. Nawet w nim wyglądała tak, że zapierało dech!”
Poradnik języka polskiego!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
