Trudne słówko: beneficjum kontra benefis
Synonimami beneficjum (łac. beneficium – dobrodziejstwo) są profit i zysk, w potocznym języku będą to zatem korzyści płynące z czegoś, apanaże.
Określenie to skojarzymy przede wszystkim z czasami średniowiecza i stosunkami feudalnymi. Beneficjum oznaczało wówczas nadanie majątku (gruntu) lub urzędu wasalowi przez pana – tzw. seniora w zamian za wykonywanie pewnych obowiązków, na określony czas lub dożywotnio, czasem nawet z możliwością dziedziczenia, w niektórych przypadkach zaś stanowiące wynagrodzenie honorowe.
W Kościele katolickim przez beneficjum rozumie się z kolei urząd lub stanowisko wiążące się z dochodami. Osobę żyjącą z beneficjum lub, bardziej ogólnie, odbiorcę korzyści nazwiemy beneficjantem (rzadziej) lub beneficjentem.
Warto także dodać, że określenia beneficjent używa się często w kontekstach bardziej abstrakcyjnych, bez wskazywania na jakiekolwiek konkretne zyski materialne (beneficjent sytuacji, beneficjent wyroku, beneficjent systemu).
Mówiąc o beneficjum, nie można zapomnieć również o coraz popularniejszym określeniu „benefit”. Choć zasadniczo nie odnotowują go słowniki języka polskiego, spotkamy je niemal w każdym ogłoszeniu o pracę. W żargonie HR benefitem będzie po prostu dodatkowe świadczenie dla pracownika (od opieki medycznej, poprzez świadczenia urlopowe, aż po tzw. deputaty).
Z benefisem spotkamy się z kolei w świecie artystycznym – w dwojakim znaczeniu. Po pierwsze będzie to wydarzenie mające związek z długoletnią pracą aktora lub twórcy w zawodzie – najczęściej obchodami okrągłej rocznicy („Z okazji 50-lecia pracy twórczej Daniela Olbrychskiego w Trójce odbyło się spotkanie z artystą”). Po drugie będzie to koncert, przedstawienie teatralne lub innego rodzaju artystyczna inicjatywa zorganizowana w celu zebrania funduszy na wsparcie potrzebującej osoby albo instytucji („…zapraszają na Galowy Koncert Kolęd – benefis na rzecz Hospicjum…”). Osobę będącą bohaterem benefisu nazwiemy zaś benefisantem lub (rzadziej) beneficjentem.
Poradnik języka polskiego część 2!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
