Trudne słówko: imponderabilia kontra incompatibilia
Imponderabilia to rzeczy, wydarzenia i okoliczności mające istotny wpływ na ludzkie działania, lecz takie, których nie da się przewidzieć, a nawet wyobrazić (nieuchwytne). Do imponderabiliów zaliczają się więc na przykład wartości, jakimi kierujemy się w życiu. Słowo to może być pomocne także w sytuacji, gdy nie jesteśmy w stanie w sposób konkretny wyrazić motywów naszych działań albo zwyczajnie nie chcemy o nich mówić – wtedy możemy powołać się na mgliste imponderabilia. „Jednak w przypadku Polski słabość gospodarki PRL-owskiej była jednym – choć bardzo ważnym – z czynników, który przyczynił się do upadku komunizmu. Dla nas duże znaczenie miały też imponderabilia narodowe, poczucie uzależnienia od mocarstwa, poczucie niespełnienia, brak perspektyw”; „…u wielu ludzi mogą odezwać się obawy związane z imponderabiliami, np. zakorzeniony, tradycyjny lęk przed wyprzedawaniem polskiej ziemi cudzoziemcom. U niektórych odezwie się też zapewne troska o własne interesy…” Antonimem imponderabiliów są… ponderabilia, czyli rzeczy uchwytne, takie, które można zmierzyć, zważyć, dokładnie określić.
Incompatibilia to z kolei elementy, których nie da się ze sobą połączyć, niekompatybilne, nie do pogodzenia. W polityce mianem tym określa się urzędy lub funkcje, których nie można sprawować jednocześnie. Historycznie tzw. zasada incompatibilitatis dotyczyła chociażby zakazu jednoczesnego sprawowania urzędu wojewody i starosty, czy też dwóch urzędów ziemskich. „Ruch egzekucyjny, wysuwał w pierwszej połowie XVI tzw. egzekucję praw i dóbr, reprezentował interesy średniej szlachty godząc w magnaterie i duchowieństwo, czasowo stawał się ważnym stronnikiem w sprawach królewskich. Ruch egzekucyjny żądał oddania dzierżawionych królewszczyzn, oraz przestrzegania prawa o tzw. incompatibiliach (1504), czyli zakazu sprawowania przez jedną osobę wielu urzędów”. W obecnych ustrojach konstytucyjnych spotykamy w tym kontekście konkretny zakaz sprawowania mandatu polskiego wraz z innymi funkcjami publicznymi. Zakaz taki przewiduje m.in. obecna ustawa zasadnicza w Polsce zabraniająca łączenia mandatu posła lub senatora z innych funkcjami publicznymi, ale także podejmowania pewnej określonej działalności gospodarczej.
Chcesz przygotować materiały sprzedażowe dla swoich kontrahentów z Włoch? Potrzebujesz tłumaczenia umowy bądź faktury? Nasz tłumacz polsko włoski przygotuje dla Ciebie profesjonalne tłumaczenie dokumentów firmowych, raportów, sprawozdań, a nawet sloganów reklamowych.
