Peryfraza kontra parafraza

Peryfraza jest figurą stylistyczną pozwalającą zastąpić dane określenie innym, zwykle dłuższym, stanowiącym swoiste omówienie zastępowanego zwrotu (stąd inne określenie peryfrazy: wyrażenie omowne). W praktyce peryfraza służy urozmaiceniu tekstu poprzez wyeliminowanie powtórzeń. Peryfrazy mogą mieć charakter neutralny, jak np. zastąpienie imienia i nazwiska krótkim opisem: „autorka Wojny polsko-ruskiej…” zamiast „Dorota Masłowska”, lub bardziej metaforyczny, jak np. określenie „czarne złoto” w znaczeniu „węgiel”. Szczególnym typem peryfrazy jest eufemizm, który służy złagodzeniu wulgarnych lub niemiłych treści: „cztery litery”, „lepkie ręce”.

Parafraza to przeróbka dzieła literackiego, która modyfikuje lub rozszerza treść oryginału, jednak w sposób, który pozwala czytelnie zidentyfikować pierwowzór. Parafrazą może być również (zamierzone!) swobodne tłumaczenie utworu.