Bośnia, a właściwie Federacja Bośni i Hercegowiny, to multietniczny kraj bałkański. Na jej terenie współżyją Boszniacy, Serbowie i Chorwaci. Ich koegzystencja nie zawsze odbywa się w zgodzie, czego dowodem jest trzyletnia wojna domowa, która miała miejsce pod koniec XX wieku.
Na co dzień jednak współistnienie 3 dużych grup etnicznych i takiej samej liczby wyznań (islam, prawosławie i katolicyzm) odbywa się spokojnie. Fenomen ten ma odbicie w sytuacji językowej Bośni i Hercegowiny, gdzie osoby określające się jako użytkownicy bośniackiego, serbskiego i chorwackiego często mieszkają na tej samej ulicy.
Bośnia – najważniejsze informacje
Bośnia i Hercegowina leży na południe od Chorwacji, na wschód od Serbii i na północ od Czarnogóry. Suwerennym państwem stała się w 1992 roku, po rozpadzie Jugosławii. Jej powierzchnia wynosi 51 197 km²; znaczną część terytorium stanowią góry.
Stolicą Bośni i Hercegowiny jest Sarajewo, które zasłynęło w międzynarodowej historii jako miejsce zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. W mieście mają swoją siedzibę najważniejsze instytucje państwowe: prezydent Marinko Čavara, zgromadzenie parlamentarne, sąd konstytucyjny i bank centralny. Waluta kraju to marka zamienna, połączona kursem z euro.
Bośnia i Hercegowina jest popularnym celem wycieczek, zwłaszcza dla chrześcijan, którzy udają się na pielgrzymkę do sanktuarium w Medziugorie. Inne miejsca warte zobaczenia to pobliskie miasto Mostar słynące z malowniczego kamiennego mostu, wodospady Una i Kravica, klasztor derwiszy w Blagaj i miejscowość Jajce, w której samym środku można podziwiać wodospad Plivski.
Język urzędowy w Bośni
W Bośni i Hercegowinie obowiązują 3 języki urzędowe: bośniacki, serbski i chorwacki. Ponieważ są one bardzo podobne, ich użytkownicy nie mają problemów z porozumiewaniem się nawzajem. W kraju uznaje się zarówno alfabet łaciński, jak i cyrylicę. Szkoły średnie i uniwersytety stosują edukację w więcej niż jednym języku, promując różnorodność lingwistyczną (za: UNESCO).
Inne języki w Bośni
Na terytorium Bośni i Hercegowiny można znaleźć aż 17 języków mniejszościowych. Są to m.in. czarnogórski, albański, słowacki, bułgarski, rumuński, węgierski, jidysz, macedoński, słoweński, polski, rusiński i romski. Mieszkańcy kraju chętnie uczą się języków obcych, do najpopularniejszych należą francuski, niemiecki, turecki i angielski (za: Ling).
W naszej szkole prowadzimy zajęcia nie tylko angielskiego czy hiszpańskiego, ale również bliskich nam języków słowiańskich. Kursy polskiego, czeskiego, słowackiego, rosyjskiego i ukraińskiego odbywają się zarówno w trybie zdalnym, jak i stacjonarnym. Możesz wziąć udział w lekcjach indywidualnych lub grupowych, sam decydujesz, w jaki sposób lubisz się uczyć.
Język bośniacki
Język bośniacki używany jest przez około 3 miliony osób, głównie Boszniaków. Należy on do grupy zachodniej języków południowosłowiańskich. Niektórzy lingwiści traktują go jako jedną z 4 odmian języka serbsko-chorwackiego. Może być zapisywany zarówno w alfabecie łacińskim, jak i cyrylicy.
Nazwa języka bośniackiego została przyjęta dość niedawno, bo w 1995 roku. Wśród lokalnych lingwistów krąży teoria, że język istniał już znacznie wcześniej – w średniowieczu. Proces kodyfikacji bośniackiego rozpoczął się w latach 90., wtedy też wydano pierwszy słownik i podręcznik do gramatyki.
Język serbski i chorwacki w Bośni
W Bośni po serbsku mówi około miliona osób. Do jego zapisu używa się cyrylicy. Najczęściej słyszaną wersją języka są dialekty szkotawskie, z których wykształcił się bośniacki (za: Ling). Język chorwacki w kraju rozprzestrzeniony jest przede wszystkim wśród Chorwatów, którzy korzystają z alfabetu łacińskiego. W Bośni mieszka ich około 600 tysięcy (za: croatia.eu).
Minirozmówki bośniackie
Połącz przyjemne z pożytecznym i poznaj kilka najbardziej przydatnych zwrotów w języku bośniackim. Po chorwacku i serbsku brzmią one tak samo (lub bardzo podobnie), dlatego też raz nauczone mogą być używane w wielu regionach Półwyspu Bałkańskiego.
- Dobar dan – Dzień dobry
- Dobro jutro – Dzień dobry (rano)
- Dobro veče – Dobry wieczór
- Zdravo – Cześć
- Doviđenja – Do widzenia
- Vidimo se kasnije – Do zobaczenia później
- Laku noc – Dobranoc
- Molim – Proszę
- Hvala – Dziękuję
- Nema na čemu – Nie ma za co
- Dobrodošli – Witaj
- Da – Tak
- Ne – Nie
- Možda – Może
- Izvinite – Przepraszam (pytając o coś)
- Žao mi je – Przepraszam
- Kako ste?/ Kako si? – Jak się masz?
- Dobro – Dobrze
- Kako se zovete?/ Kako se zoveš? – Jak się nazywasz?
- Zovem se … / Ime mi je … – Nazywam się …
- Drago mi je! – Miło cię poznać!
- Odakle ste?/ Odakle si? – Skąd jesteś?
- Dolazim … – Jestem z …
- Govorite li engleski? – Czy mówisz po angielsku?
- (Ne) Govorim. – (Nie) mówię.
- (Ne) razumijem. – (Nie) rozumiem.
Bośniacki, serbski i chorwacki – różnice
Na koniec chcemy pokazać kilka słów, które brzmią odmiennie w trzech językach. Wyrazy bośniackie są oznaczone literką B, serbskie – S i chorwackie – C. Oto one:
- Styczeń – januar (B i S) / siječanj (C)
- Marchewka – mrkva (C i B) / šargarepa (B i S)
- Spodnie – hlače (C i B) / pantalone (B i S)
- Biblioteka – knjižnica (C) / biblioteka (B i S)
- Fabryka – tvornica (C i B) / fabrika (B i S)
- Pociąg – vlak (C i B) / voz (B i S)
Nie ma znaczenia, na jaki język potrzebujesz przełożyć tekst, w Skrivanku znajdziesz tłumaczy bośniackiego, serbskiego i chorwackiego, a także wielu innych języków obcych. Zlecenia przekazujemy zawsze osobom najbardziej doświadczonym w pracy z danego rodzaju dokumentami. Twoja satysfakcja jest dla nas najważniejsza. Dowiedz się, co mówią o nas nasi klienci.
