Święto Wojska Polskiego

15 sierpnia w polskim kalendarzu jest datą dwóch ważnych świąt. Tego dnia obchodzimy zarówno państwowe Święto Wojska Polskiego, jak i liturgiczną uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (tzw. Matki Boskiej Zielnej).

W tym artykule opowiemy Ci więcej na temat historii i obchodów obu świąt. Dowiesz się także, jak wyglądają uroczystości wojskowe w innych krajach świata oraz dlaczego 15 sierpnia jest nazywany również dniem Matki Boskiej Zielnej. Zapraszamy do lektury!

Historia i obchody Święta Wojska Polskiego

Wojsko Polskie (nazywane również Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej) w swojej obecnej formie istnieje od odzyskania niepodległości w 1918 roku. Jego historyczny rodowód i tradycje są podkreślane w stosowanych nazwach, znakach i strukturze wewnętrznej. Kultywowanie zwyczajów jest jednym z czynników integrujących armię.

Już w II Rzeczypospolitej (1918-1945) obchodzono święta wojskowe, do których tradycji nawiązuje się współcześnie. Istniejące wówczas Święto Żołnierza upamiętniało dokonania żołnierzy w czasie wojny polsko-bolszewickiej toczonej w 1920 roku. 15 sierpnia był w niej dniem przełomowym, ponieważ właśnie wtedy, poprzez przejście przez Wieprz, rozpoczęła się kontrofensywa, która doprowadziła do pokonania wojsk rosyjskich Frontu Zachodniego będących pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego.

Święto Żołnierza oficjalnie ustanowiono w 1923 roku rozkazem ówczesnego ministra spraw wojskowych generała Stanisława Szeptyckiego. Było ono obchodzone aż do 1947 roku, również w okresie II wojny światowej (przez Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie). Następnie zastąpiono je Dniem Wojska Polskiego przypadającym na 12 października, upamiętniając w ten sposób chrzest bojowy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. Między 1990 a 1992 rokiem uroczystości ku czci armii naszego kraju miały miejsce 3 maja, w rocznicę Konstytucji 3 Maja.

Obecnie obchodzone Święto Wojska Polskiego wprowadzono ustawą sejmu w 1992 roku. Dokument ten zastąpiono niedawno Ustawą z 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny. Data uroczystości została wybrana tak, aby upamiętnić rocznicę Bitwy Warszawskiej (13-25 sierpnia 2020). Już w 1992 roku zostały zorganizowane obchody przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie, które wciąż są centralnym punktem wydarzeń 15 sierpnia.

15 sierpnia we wszystkich kościołach polowych w naszym kraju odbywają się msze święte w intencji ojczyzny i poległych w jej obronie. Na cmentarzach wojennych następuje odczytanie nazwisk żołnierzy, którzy zginęli w walce (tzw. apel poległych). Przed Grobem Nieznanego Żołnierza odbywa się uroczysta odprawa wart z udziałem najwyższych władz państwowych. Są to m.in. prezydent RP wraz z pierwszą damą, premier i minister obrony narodowej. Odczytuje się Apel Pamięci, oddaje salut armatni oraz składa się wieniec od narodu w podzięce za służbę naszym żołnierzom. Następnie układa się kwiaty pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, a od 2011 roku także pod pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.

Z okazji Święta Wojska Polskiego w całym kraju organizowane są również pikniki wojskowe, podczas których można podziwiać sprzęt oraz wyszkolenie żołnierzy. Czas uprzyjemniają występy orkiestry oraz pokazy lotnicze.

Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Zgodnie z naukami Kościoła katolickiego po śmierci Matka Boska została wzięta do nieba przez aniołów wraz z duszą i ciałem. Jest to jeden z dogmatów wiary. Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny obchodzi się w religii rzymskokatolickiej 15 sierpnia. W Polsce data ta została ustanowiona dniem wolnym od pracy.

Opisy tego wydarzenia możemy odnaleźć w apokryfach. Jak głosi legenda, po śmierci Maryi apostołowie udali się trzeciego dnia do jej grobu, ale nie znaleźli w nim nic oprócz ziół i kwiatów. Zgodnie z tradycją ludową 15 sierpnia w Polsce Matkę Boską czci się jako patronkę ziemi i wszystkiego, co na niej rośnie. Tego dnia święci się zboża, warzywa i owoce. Na wsi przygotowuje się również specjalne bukiety, w skład których wchodzą zioła lecznicze, które pełniły funkcję dziękczynienia za plony. Dawniej wierzono, że poświęcone wiązanki zyskują moc leczniczą i ochronną. Przechowywano je za świętymi obrazami lub nad drzwiami wejściowymi. Wierzono, że bronią przed niszczącymi zapasy gryzoniami czy piorunami.

W kościołach katolickich na całym świecie w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny odbywa się uroczysta msza święta. W Polsce największe obchody mają miejsce na Jasnej Górze w Częstochowie, która jest celem pielgrzymek wiernych z całego kraju. Również inscenizacje Zaśnięcia Maryi oraz jej wniebowzięcia organizowane w Kalwarii Zebrzydowskiej zasługują na uwagę. Druga połowa sierpnia to także okres, w którym w różnych regionach zaczynają się odbywać, powiązane z tym świętem, dożynki.