„Zielono mi, zielono mi, zielono mi”, śpiewa Kasia Nosowska. Choć jej piosenka nie dotyczy Dnia Świętego Patryka, to właśnie w ten sposób czuje się każda osoba, która 17 marca przebywa w Irlandii (lub którymś z irlandzkich pubów).
Tego dnia bowiem mieszkańcy tego kraju obchodzą Dzień Świętego Patryka, będący ich świętem narodowym. W to wesołe święto ubrania, trunki, a nawet budynki przybierają narodowy kolor Irlandii.
SPIS TREŚCI
Kim był Święty Patryk?
Święty Patryk, patron Irlandii, żył na przełomie IV i V wieku. Do historii przeszedł jako biskup i misjonarz. Z pochodzenia był Brytem, urodził się prawdopodobnie na terenie dzisiejszej Walii w rodzinie kapłańskiej. Jako młody chłopak został uprowadzony i sprzedany w niewolę. W ten sposób dostał się na Zieloną Wyspę. Tam, pracując jako pasterz, zgłębiał sprawy wiary. Kilka lat później udało mu się uciec do Galii, gdzie przyjął święcenia kapłańskie. Za sprawą sennego widzenia zdecydował się na powrót do kraju, w którym przebywał wbrew swojej woli. Za swoją misję obrał krzewienie wiary chrześcijańskiej wśród lokalnych społeczności.
Święty Patryk zasłynął dzięki dokonywanym cudom. Legendy mówią o ślepcach, którzy dzięki niemu odzyskali wzrok, o zmarłych odzyskujących życie oraz o uwolnieniu Irlandii od plagi węży. Doprowadził również do chrztu kraju. 17 marca uważany jest za rocznicę jego śmierci. Przyjmuje się, że umarł w 461 roku, chociaż data ta budzi wiele kontrowersji.
Obchody Dnia Świętego Patryka
Dzień Świętego Patryka (irl. Lá ‘le Pádraig, Lá Fhéile Pádraig) jest wolny od pracy w Irlandii, Irlandii Północnej, kanadyjskiej prowincji Nowa Fundlandia i Labrador oraz na karaibskiej wyspie Montserrat. W wielu miastach organizowane są wówczas festyny i parady, w których biorą udział wspólnie mieszkańcy i turyści w zielonych ubraniach. Niektórzy na Dzień Świętego Patryka przebierają się za skrzata z lokalnych legend – Leprechauna. Podczas zabawy towarzyszą im dźwięki tradycyjnej muzyki; nie brak również pokazów tańca.
Ważnym elementem świętowania Dnia Świętego Patryka jest picie whisky oraz tradycyjnego irlandzkiego piwa – Guinnessa. Szklanki zawsze są napełniane do pełna. Ma to nawet uzasadnienie w legendzie: Święty Patryk zagroził skąpej karczmarce, że jeśli będzie żałowała napitku, w jej lokalu pojawią się potwory. Niekiedy trunki zabarwia się na kolor koniczyny tak, aby lepiej pasowały do święta. Nie jest to jednak oryginalny zwyczaj. Tradycja picia tego dnia zielonego piwa wywodzi się od irlandzkich emigrantów ze Stanów Zjednoczonych; w Irlandii praktykuje się ją ze względu na turystów.
Obchody Dnia Świętego Patryka na świecie
Mimo że w Stanach Zjednoczonych Dzień Świętego Patryka nie jest wolny od pracy, obchodzi się go tam hucznie. Ma to związek z dużą liczbą irlandzkich imigrantów zamieszkujących ten kraj. Pierwsze obchody święta odbyły się tam już w 1737 roku. Oprócz parad i imprez okolicznościowych można tam również podziwiać znane miejsca zafarbowane na zielono. Tę barwę przyjmują m.in. nowojorski Empire State Building czy Chicago River. Zwyczaj ten jest praktykowany również w innych krajach, a do najsłynniejszych budowli zmieniających kolor należą: Wieża Telewizyjna w Berlinie, Opera w Sydney i Krzywa Wieża w Pizie.
Dzień Świętego Patryka w Polsce
W Dzień Świętego Patryka barwę koniczyny przybierają również polskie budynki: ratusz i stadion miejski w Poznaniu, warszawski Pałac Kultury i Nauki, TAURON Arena Kraków i inne. Fani kultury irlandzkiej tego dnia udają się do obecnych w niemal każdym mieście irish pubów, by przy kuflu Guinnessa lub szklance whisky poczuć atmosferę święta. Mogą oni wziąć udział również w organizowanych przez Ambasadę Irlandii wydarzeniach w ramach Festiwalu Świętego Patryka: wieczorach muzyki irlandzkiej, pokazach tradycyjnego tańca, wystawach i koncertach.
Dzień Świętego Patryka w obcych językach
Dzień Świętego Patryka to niezwykle radosne święto – być może właśnie temu zawdzięcza swoją popularność poza granicami Irlandii. Dowiedzmy się zatem, jak brzmi jego nazwa w innych językach:
- Angielski: Saint Patrick’s Day
- Chorwacki: Dan svetog Patrika
- Czeski: Den svatého Patrika
- Węgierski: Szent Patrik napja
- Fiński: Pyhän Patrickin päivä
- Hiszpański: Día de San Patricio
- Rumuński: Ziua Sfântului Patriciu
- Litewski: Švento Patriko diena
- Włoski: Festa di san Patrizio
- Wietnamski: Ngày thánh Patriciô
- Turecki: Aziz Patrik Günü
Symbolika Dnia Świętego Patryka
Kolor zielony – narodowa barwa Irlandii nawiązująca do jej krajobrazu – nie jest jedynym symbolem Dnia Świętego Patryka. Do ważnych elementów jego obchodów należy również trójlistna kończyna (ang. shamrock). Ta roślina według legendy pomogła Świętemu Patrykowi wytłumaczyć pierwszym irlandzkim chrześcijanom niezrozumiały dla nich wcześniej dogmat o Trójcy Świętej. Obecnie pełni głównie funkcję dekoracyjną; pojawia się m.in. na kapeluszu Leprechauna – sprytnego skrzata, który strzeże tajemnicy ukrycia skarbu, oraz w lokalnych pubach.
Ciekawostki z okazji Dnia Świętego Patryka
Mimo że według legendy Święty Patryk wypędził z Irlandii wszystkie węże, w środowisku naukowym panuje opinia, że gady te nigdy nie żyły na wyspie. Być może więc są one po prostu metaforą pogaństwa.
Święty Patryk nie był pierwszym misjonarzem, który krzewił chrześcijaństwo na terenie Irlandii. Jego poprzednikowi, Paladiusowi, nie udało się jednak osiągnąć sukcesów.
Daniem, które najbardziej kojarzy się z 17 marca, jest wołowina z kapustą. Smakosze uważają, że potrawa ta idealnie pasuje do Guinnessa.
Szacuje się, że dzienne spożycie piwa w Irlandii w Dzień Świętego Patryka wzrasta około trzykrotnie.
Jeśli w Dzień Świętego Patryka poza granicami Zielonej Wyspy spotkamy człowieka z przypinką w formie zielonej koniczynki, prawdopodobnie będzie to Irlandczyk.
Symbol koniczyny nie tylko od święta jest noszony na czapkach Gwardii Irlandzkiej, oddziałów piechoty brytyjskiej armii.
Świętowanie czas zacząć!
Z pewnością najlepszym sposobem na uczczenie Dnia Świętego Patryka jest lot samolotem do Dublina, Shannon czy Cork i uczestniczenie w tamtejszych obchodach. Jeśli nie masz jednak takiej możliwości, serdecznie polecamy (znacznie bliższą) wyprawę do lokalnego irlandzkiego pubu lub organizację tematycznej domówki. Radosnego świętowania!
Z pewnością przy okazji dowiesz się wiele o kulturze tego państwa. My mamy dla Ciebie ostatnią ciekawostkę: język irlandzki, choć posługuje się nim na co dzień jedynie około 77 tysięcy ludzi, ma wraz z angielskim status urzędowego w Irlandii. Jeśli potrzebujesz tłumaczenia na któryś z nich, skontaktuj się z nami!
