6 stycznia dla uczniów i studentów oznacza koniec świątecznej przerwy w zajęciach, a dla pracujących dodatkowy dzień wolny. Na ulicach miast możemy zobaczyć świąteczne parady, a w kościołach – wiernych uczestniczących w uroczystej mszy świętej.
Tego dnia na drzwiach niektórych domów pojawiają się litery K, M, B zapisane zazwyczaj jako K+M+B. Odpowiedź na pytanie, co oznacza ten skrót, oraz inne tradycje związane ze Świętem Trzech Króli w naszym kraju oraz za granicą znajdziecie poniżej.
SPIS TREŚCI
Pochodzenie i historia święta
Święto Trzech Króli znane jest również jako Objawienie Pańskie (Epifania) i upamiętnia ukazanie się Boga człowiekowi. Odwołuje się do Ewangelii św. Mateusza, a dokładnie do fragmentu opowiadającego o odwiedzinach mędrców w stajence w Betlejem, w której przyszedł na świat Jezus. Uważa się, że przybysze ze Wschodu symbolizują wyznawców innych religii, szukających i przyjmujących chrześcijańską dobrą nowinę.
Święto Objawienia Pańskiego było jedną z pierwszych uroczystości celebrowanych przez chrześcijan. Z powodu braku znajomości daty przyjścia na świat Jezusa Chrystusa we wczesnym średniowieczu na Wschodzie obchodzono je jako Boże Narodzenie. Od końca IV wieku w Kościele łacińskim zaczęto je celebrować jako niezależne wydarzenie.
Święto Trzech Króli w Polsce
Objawienie Pańskie potocznie w naszym kraju nazywa się Świętem Trzech Króli. Dzień jego obchodów, 6 stycznia, został ogłoszony wolnym od pracy w 2010 roku. Przywrócono tym samym stan sprzed 1960 roku, gdy stracił on ten status.
Na przełomie XV i XVI wieku, jako wspomnienie pokłonu mędrców, pojawiła się tradycja święcenia złota i kadzidła tego dnia. Następnie pobłogosławioną żywicą z jałowca okadzano domy, aby zabezpieczyć je przed chorobami. Od XVIII stulecia do kościołów zaczęto zanosić kredę, którą po pobłogosławieniu przynoszono do domu, aby za jej pomocą na drzwiach wejściowych napisać: K+M+B oraz dany rok. Skrót ten, jak czasami się uważa, nie pochodzi od imion Kacpra, Melchiora i Baltazara, ale od życzenia „Christus Mansionem Benedicat” („Niech Chrystus błogosławi temu domowi”).
Ciekawym zwyczajem ludowym była zabawa w migdałowego króla. Przybyła ona do Polski z Europy Zachodniej. W tym celu przygotowywano ciasta, np. pierniki. W środku ukrywano jeden orzech. Ten, kto go odnalazł, dostawał na jeden dzień zaszczytny tytuł.
W niektórych miejscowościach 6 stycznia na ulicach możemy spotkać przechodzące orszaki Trzech Króli, będące ulicznymi jasełkami połączonymi z kolędowaniem. Odbywają się one co roku m.in. w Krakowie, Warszawie, Poznaniu czy Wrocławiu.
Święto Trzech Króli na świecie
Święto Trzech Króli obchodzi się we wszystkich krajach osadzonych w tradycji chrześcijańskiej. Nie wszędzie jednak ma ono takie samo znaczenie i jest dniem wolnym od pracy. Najciekawsze zwyczaje znajdziemy w Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych i państwach niemieckojęzycznych.
Hiszpania
6 stycznia, Día de Reyes, jest w Hiszpanii dniem wyczekiwanym przez najmłodszych. Już w jego wigilię przygotowują oni buty, w które królowie nocą wsadzą prezenty. To nie koniec atrakcji – na ulicach miast odbywają się kolorowe parady, w których idą (lub jadą) Kacper, Melchior i Baltazar oraz ich liczna świta. Najstarsze wydarzenie tego typu odbywa się w Alcoi, we wspólnocie autonomicznej Walencji, od 1888 roku. Ze świętem kojarzy się również Roscón de Reyes – rodzaj słodkiego chleba przełożonego kremem z dodatkiem kandyzowanych owoców. Kryje on w sobie aż dwie niespodzianki: ziarno grochu oraz figurkę. Znalazca pierwszego przedmiotu ma obowiązek kupić ciasto w następnym roku; zdobywca drugiego zaś będzie miał szczęście przez najbliższe dwanaście miesięcy.
Stany Zjednoczone
W Luizjanie wraz z nadejściem Święta Trzech Króli zaczyna się karnawał. W domach piecze się wówczas king cakes – okrągłe ciasta z cynamonem i lukrem. Są one również dostępne w sklepach i zjadane w dużych ilościach.
Miasto Tapon Springs, znajdujące się na Florydzie, słynie z religijnych tradycji związanych z Kościołem ortodoksyjnym. W święto Epifanii udzielane jest błogosławieństwo zakończone wrzuceniem do lokalnego jeziora drewnianego krzyża. Zadanie jego wyłowienia przypada nastoletnim chłopcom w wieku od szesnastu do osiemnastu lat. Ten, któremu się uda je wykonać, będzie mieć szczęście w rozpoczynającym się roku. Wydarzenia te przyciągają Amerykan greckiego pochodzenia z całego kraju.
Kraje niemieckojęzyczne
W Austrii oraz niektórych regionach Niemiec i Szwajcarii 6 stycznia jest dniem wolnym od pracy. To czas chodzenia kolędników po domach i śpiewania świątecznych pieśni. W rolę tę wcielają się na ogół dzieci i młodzież. Przychodzą oni jako trzej królowie; lider każdej z grup niesie w rękach gwiazdę (często przyczepioną do kija od miotły). Po występach zbierają donacje na cele charytatywne, które są następnie przekazywane do kościołów.
Jak nazywane jest Święto Trzech Króli w innych krajach świata?
- Angielski: Epiphany
- Hiszpański: Día de Reyes
- Chorwacki: Bogojavljenje
- Czeski: Epifanie
- Niderlandzki: Driekoningen
- Węgierski: Vízkereszt
- Litewski: Trys karaliai
- Łotewski: Trijkungu diena
- Turecki: Epifani
- Wietnamski: Lễ Hiển Linh
- Tagalski: Pagpapakita ng Panginoon
Święto Trzech Króli – ciekawostki
Nie jest do końca jasne, kim byli Trzej Królowie. O ich pochodzeniu wiemy jedynie, że przybyli ze Wschodu; jedna z najbardziej realnych hipotez mówi, że z Persji. Na jej potwierdzenie mamy najstarsze malowidła skalne, na których są odziani w szaty charakterystyczne dla tego kraju.
Kiedy myślimy o Trzech Królach, w naszej wyobraźni pojawiają się dostojni monarchowie. O ile sam przymiotnik jest jeszcze na miejscu, to tytuł zupełnie nie. Kacper, Melchior i Baltazar byli… magami. Ponieważ Biblia potępia wszelkiego rodzaju działania magiczne, aby móc o nich wspominać, przemianowano ich na mędrców, a później królów.
Nawet dzieci wiedzą, że Trzej Królowie podróżowali na wielbłądach. Jednak czy na pewno? Brak jakiejkolwiek wzmianki na ten temat w Ewangelii. Co więcej, w niektórych wersjach każdy z nich ma swój własny, unikalny środek transportu: Melchior – wielbłąda, Kacper – konia, a Baltazar – słonia.
W późnym średniowieczu wierzono, że imiona Trzech Króli mają magiczną moc uzdrawiania epileptyków. Nie wiadomo do końca, skąd wzięło się to przekonanie, być może ze wzmianki, którą znajdziemy w Ewangelii św. Mateusza, że upadli oni na twarz przed Jezusem.
6 stycznia
Niestety w Polsce, w przeciwieństwie do Hiszpanii, nie ma obecnie zwyczaju rozdawania prezentów czy też przygotowywania okolicznościowych wypieków. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, żebyś sam sobie sprawił cenny podarek, jakim jest dodatkowa chwila dla siebie. Jeśli cenisz swój czas, z pewnością zainteresuje Cię możliwość oddelegowania naszym tłumaczom przygotowania Twojej strony internetowej dla zagranicznego odbiorcy.
