Trudne słówko: eksplozja kontra implozja
W fizyce i chemii o eksplozji mówimy w sytuacji, gdy w wyniku szybkich reakcji dochodzi do wybuchu – gwałtownego uwolnienia dużych ilości energii, przy czym eksplozji towarzyszyć będą zwykle zjawiska takie jak: wzrost temperatury, promieniowanie czy „efekty dźwiękowe”. W demografii z kolei mianem eksplozji, a nawet bomby (sic!) demograficznej określimy niezwykle szybki przyrost liczby ludności na poziomie powodującym jej podwojenie na przestrzeni zaledwie 24 lat (wskutek m.in. poprawy warunków bytowych, lepszej higieny i postępu medycyny w społeczeństwach, w których elementem kultury jest wielodzietność).
Eksplozja ma również znaczenie przenośne. Mówimy np. o eksplozji/wybuchu namiętności, nienawiści lub talentu – gwałtownym pojawieniu się pewnych zjawisk lub okazaniu emocji – zarówno pozytywnych, jak i negatywnych – wskutek zdarzenia pełniącego rolę „zapalną” („Tym, co stary świat zniszczyło, była eksplozja nacjonalizmów i Holocaust…”; „Potem był drugi sezon – eksplozja talentu Adama podczas Turnieju Czterech Skoczni…”; „Nagły, nieodparty wybuch namiętności do drugiej osoby nazywany bywa piorunem sycylijskim…”).
Implozja jako antonim eksplozji funkcjonuje przede wszystkim w fizyce – tu przez implozję rozumiemy zapadanie się materii wskutek ciśnienia powietrza z zewnątrz. W nauce funkcjonuje także pojęcie implozji demograficznej – sytuacji, w której brak zastępowalności w kolejnych pokoleniach skutkuje ostatecznie zerowym przyrostem naturalnym.
Implozja to również specjalistyczne pojęcie językoznawcze i psychologiczne. Należy jednak zwrócić uwagę, że słowo implozja nie pojawia się zasadniczo w języku potocznym (nie mówimy o implozji uczuć, formy sportowej czy też zdolności). Co ciekawe, jedyny korpusowy przykład takiego użycia słowa implozja pochodzi z sejmowej mównicy: „…z powodu kosmopolitycznych koncepcji następuje implozja tradycyjnych ideałów narodowych…” Nie powinniśmy się jednak spodziewać tu eksplozji popularności takiego uzusu. Nie od dziś wiadomo, że język naszych posłów ma swoją specyfikę…
Chcesz przetłumaczyć swoją stronę internetową, aby dotrzeć do odbiorców z Ameryki Południowej? A może potrzebujesz przekładu wierszy hiszpańskiego poety, aby móc umieścić ich fragmenty w swojej książce? Nasz tłumacz hiszpańsko polski wykona tłumaczenie strony www, poezji, a także dokumentów urzędowych czy materiałów promocyjnych.
Poradnik języka polskiego część 2!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
