biuro tłumaczeń skrivanek

Słówko tygodnia – “weredyk kontra werysta”

weredyk kontra werysta

Tym razem nie tyle kilka słów prawdy „verba veritatis” – bez ogródek, ile o prawdzie w związku z określeniami mającymi swój źródłosłów łaciński i pochodzącymi od przymiotnika verus – prawdziwy i rzeczownika verum – prawda, słuszność. Weredykiem nazwiemy osobę mówiącą bez ceremonii co myśli, wypowiadającą się prosto z mostu, bez kluczenia, taką która nazywa rzeczy po imieniu, zasadniczo nie zważając na odczucia rozmówcy. Z rzeczownikiem tym nie spotkamy się może obecnie zbyt często (z recenzji: „Lem to bezlitosny weredyk obalający nasze narodowe złudzenia i nadzieje”; „W całym swoim pisarstwie zawsze był wyczulony na wartości polskiej tradycji demokratycznej. To pisarz wybitny, odważny, choć często weredyk, który w stylu zawadiackim nie unikał konfliktów”), ale na pewno odnajdziemy go w dawniejszej literaturze: „Szlachcic ten, stary weredyk, chodził samopas, nie lubiany od nikogo i od czasu do czasu przemawiał w sposób nieznośny dla wszystkich, bo nazywał każdą rzecz po imieniu”. Werysta z kolei to zwolennik swego rodzaju prawdy w sztuce i literaturze, a konkretnie przedstawiciel weryzmu – prądu zapoczątkowanego w dziewiętnastowiecznych Włoszech i mającego swoje źródło w naturalizmie. Zgodnie z jego założeniami, weryści przedstawiali świat, a przede wszystkim zagadnienia społeczne bez zbędnych upiększeń, „prawdziwie”, a zatem obiektywnie i bez ukrywania tego co brzydkie, odpychające, czy zasługujące na krytykę („…jako portrecista Simmler stawał się prawdziwym werystą tam gdzie chciał i gdzie mógł (ukazywał wtedy brzydotę bądź też negatywne znamiona lub cechy modela), natomiast prawdziwym idealizatorem był tam gdzie musiał”). W kontekście prawdy warto przypomnieć sobie na koniec jak wiele w naszej codzienności terminów i powiedzeń ma związek właśnie z łacińskim określeniem prawdy i słuszności. Werdykt – od vere dictum – słusznie powiedziane, weryfikacja – sprawdzenie prawdziwości, czy popularne powiedzenie: in vino veritas in aqua sanitas – w winie prawda (alkohol źródłem nadmiernej szczerości), w wodzie zdrowie.

chatsimple
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.