Trudne słówko: dowieść kontra dowieźć
Podobnie jak ostatnio zajmiemy się wyrazami homonimicznymi. Źródłem problemu ortograficznego jest tu oczywiście fakt, że oba słowa wymawia się tak samo, tj. bezdźwięcznie. Warto przy tym od razu podkreślić, że jest to jak najbardziej poprawne. Zdaniem językowych ekspertów wymawianie dźwięcznego „ź” niejako na siłę wcale nie stanowi o biegłości językowej – wręcz przeciwnie. Skupmy się jednak na różnicy znaczeń.
Czasownik „dowieść” ma związek z dowodzeniem, jednak nie w sensie przywództwa, czy komenderowania, ale w sensie udowadniania. Zgodnie ze słownikową definicją dowieść to: „wykazać prawdziwość czegoś za pomocą dowodów, przytoczyć dowody na coś; udowodnić, uzasadnić, przekonać”.
Dowieść można nie tylko czegoś pozytywnego (prawdy, słuszności, niewinności), ale także rzeczy negatywnych (fałszu, winy). „Najważniejsze jest dla mnie oczyszczenie nazwiska. Teraz chcę dowieść własnej niewinności – wbrew zasadzie, że to winę trzeba udowadniać”.
Z drugiej strony, dowieść oznacza także „stać się dowodem, oznaką, objawem czegoś, zaświadczyć o czymś przemówić za czymś”: „To już trzeci z kolei wyrok sądu, który dowodzi, że inwestycja prowadzona jest niezgodnie z prawem”; „Już przed turniejem odrzuciłem kilka propozycji z innych reprezentacji. To chyba dowodzi, że chcę dalej pracować z biało-czerwonymi”.
Dowieźć z kolei to po prostu „dostarczyć do miejsca przeznaczenia”, przy zastrzeżeniu jednak, że daną rzecz dostarczamy, wioząc ją. Tu warto być szczególnie ostrożnym. Jeśli bowiem mamy na myśli doprowadzenie osoby do jakiegoś miejsca, użyjemy ponownie czasownika „dowieść” (w znaczeniu „przyprowadzić”, „przywieść”).
Warto przy okazji wspomnieć o innej, podobnie często mylonej parze słów, a mianowicie czasownikach „rozwieść” i „rozwieźć”. W pierwszym przypadku chodzić nam będzie o skuteczne przeprowadzenie rozwodu, czyli rozwiązanie ważnego związku małżeńskiego, albo o rozwlekłe opowiadanie („…zamierzałam rozwieść się nad trudnościami usadzenia takiego tłumu, ale widząc minę starszej pani, ugryzłam się w język”). W drugim znaczeniu czasownika „rozwieźć” użyjemy zaś w znaczeniu: zawieźć wiele rzeczy lub osób w różne miejsca.
Przenosisz swoją firmę z Włoch do Polski i potrzebujesz tłumaczenia wszystkich dokumentów? A może organizujesz zjazd miłośników włoskiej sztuki i jest Ci na nie niezbędny tłumacz konsekutywny? Nasz tłumacz włosko polski wykona zarówno ustne, jak i pisemne tłumaczenie niezbędnych treści.
