Mimo że Albania jest krajem zdecydowanie zdominowanym przez jedną grupę etniczną, czyli Albańczyków, to są oni jednocześnie jednym z najbardziej wielojęzycznych narodów w Europie. Dlaczego tak jest – o tym opowiemy w tym artykule?
Ponadto przedstawimy najważniejsze informacje i fakty o języku albańskim takie jak jego pochodzenie, odmiany i podstawowe zwroty.
Skąd pochodzi język albański?
Wydawać by się mogło, że skoro Albania leży na Bałkanach, to większość jej mieszkańców posługuje się którymś z popularnych w regionie języków słowiańskich. Oczywiście, gjuha shiqipe (oryginalna nazwa języka po albańsku) to język indoeuropejski, ale za to kompletnie unikalny – nie należy do żadnej z większych grup językowych, jak języki germańskie czy słowiańskie.
Gdzie można natknąć się na język albański?
Dzisiaj Albanią, gdzie jest on oficjalnym językiem kraju, język albański można też usłyszeć w Kosowie (gdzie również jest językiem urzędowym), Włoszech, Macedonii Północnej czy Czarnogórze.
Odmiany języka albańskiego
Język albański dzieli się na dwa główne dialekty: toskijski i gagijski. Pierwszy jest używany na południu kraju, a drugi na północy Albanii. Różnice pomiędzy tymi dwoma odmianami są tak szeroko zakrojone, że obejmują gramatykę, wymowę i znaczenie. Nikogo więc pewnie nie zdziwi fakt, iż przejezdnym zdarza się brać je za dwa odmienne języki.
Alfabet języka albańskiego
Alfabet albański składa się z trzydziestu sześciu znaków: dwudziestu pięciu zwykłych znaków alfabetu łacińskiego, dziewięciu diagrafów (dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh) oraz dwóch znaków diakrytycznych (ë, ç). Co ciekawe, zapis języka za pomocą łacińskich znaków stosuje się dopiero od lekko ponad stu lat, kiedy finalnie ukształtowała się jego forma pisemna. Wcześniej Albańczycy używali cyrylicy, alfabetu grackiego lub nawet arabskiego.
Język albański – czy jest podobny do jakichś innych języków?
Nawet samo brzmienie języka albańskiego nie przypomina żadnego innego języka, choć nauka samej wymowy nie powinna stanowić problemu dla kogoś, kto ma już znajomość jakiegoś języka słowiańskiego.
Najbliższym językowym sąsiadem dla albańskiego najprawdopodobniej jest język rumuński, z którym dzieli całe pięćdziesiąt słów! Poza tym ciężko znaleźć jakiekolwiek inne podobieństwa do języków świata.
W jakich jeszcze językach mówią Albańczycy?
Dobrą wiadomością dla turystów okaże się fakt, że nie posługując się językiem albańskim, najpewniej i tak uda im się dogadać z mieszkańcami kraju. Albańczycy są jednym z najbardziej wielojęzycznych narodów w Europie. Poza swoim językiem urzędowym mieszkańcy tego kraju znają liczne języki obce. Wielu młodszych obywateli zna język angielski, a w południu kraju, gdzie kraj był kiedyś pod protektoratem włoskim, wielu mieszkańców posługuje się również językiem włoskim. Znajomość angielskiego wśród osób starszych nie jest jednak zbyt wysoka, ale za to często znają język grecki i wspomniany włoski. Mniejszości etniczne posługują się również językami sąsiednich krajów jak macedoński, romski i rumuński.
Podstawowe przydatne zwroty po albańsku
Oto kilka podstawowych zwrotów po albańsku, które przydadzą się podczas Twojego pobytu w tym kraju:
- Dzień dobry – Mirëmëngjes
- Przepraszam – Më falni
- Do widzenia – Mirupafshim
- Proszę – Ju lutem
- Dziękuję – Faleminderit
- Tak – Po
- Nie – Jo
- Jak się Pan/Pani nazywa? – Si quheni?
- Witam – Tungjatjeta
- Nazywam się – Quhem
- Miło cię poznać – Jam i lumtur t’ju njoh
- Nie ma za co – S’ka përse
- Czy mówisz po angielsku? – Flisni Anglisht?
- Pomocy! – Ndihmë!
- Nie rozumiem. – Nuk kuptoj.
- Czy może Pan/Pani mi pomóc? – A mund të më ndihmoni ju lutem?
- Zgubiłem/Zgubiłam się – Kam humbur rrugën.
- Poproszę jeden bilet do… – Një biletë për në…, ju lutem.
- Gdzie jest…? – Si mund të shkohet tek…?
- Dworzec – stacioni
- Lotnisko – aeroporti
- Hotel – hoteli
- Ambasada – ambasada
- Taksówka – taksi
- Ile to kosztuje? – Sa kushton ajo?
Więcej przydatnych zwrotów wraz z tłumaczeniem i wymową zawiera nasz mały słownik polsko-albański.
Shihemi së shpejti!
Albania to kraj, który zdecydowanie warto odwiedzić. Na miłośników górskich wędrówek czekają tam szlaki Alp Północnoalbańskich, na spragnionych relaksu nad wodą takie kurorty jak Saranda czy Vlora. Skoro już wiesz, jakim językiem porozumiewają się mieszkańcy tego kraju, to nie pozostaje Ci nic innego jak tylko spakować się, zaopatrzyć w nasze małe słowniczki i wyruszyć w drogę do tego bałkańskiego kraju.
Znalazłeś się w sytuacji, w której może Ci pomóc tylko tłumacz polsko-albański albo tłumacz polsko-włoski? Jesteś we właściwym miejscu! Wykonamy dla Ciebie tłumaczenie zwykłe, uwierzytelnione, ustne. Pomożemy w lokalizacji strony internetowej i przygotujemy nowe ciekawe treści w różnych językach.
