Trudne słówko: dystynkcja kontra dystynkcje
Bycie damą lub dżentelmenem ma związek z dystynkcją – elegancją nie tylko w stroju, ale także w sposobie wysławiania się i zachowaniu. Synonimami dystynkcji będą zatem wytworność i wyszukanie. Ktoś, kto jest dystyngowany, wygląda z klasą i tak się zachowuje (o przykładowych cechach doboru do tzw. inteligenckiego „salonu”: „Dobre urodzenie nie wystarczyło. W parze ze sobą musiały iść nieskazitelne maniery i dystynkcja wysokiej próby. Poza tym żywa inteligencja i głęboka wiedza”).
Przy okazji przymiotnika „dystyngowany” warto wspomnieć o przymiotniku „dystynktywny”, który – wbrew pozorom – znaczeniowo w języku polskim nie ma z dystynkcją nic wspólnego (choć etymologicznie oba słowa mają swoje korzenie w łacińskim distinctio, oznaczającym zarówno ozdobienie, jak i wyróżnienie i odznaczenie). „Dystynktywny”, to inaczej wyróżniający, charakterystyczny. W językoznawstwie np. funkcjonuje pojęcie cechy dystynktywnej oznaczającej cechę pozwalającą na odróżnienie danej jednostki językowej (głoski, fonemu).
Na marginesie, trzeba dodać, że nie warto używać rzeczownika „dystynkcja” w miejsce rozróżnienia – wypowiedź nie zyskuje przez to na intelektualnym wydźwięku, a brzmi zdecydowanie nienaturalnie: „Nie przesądzając o sukcesie lub porażce represyjnej polityki wobec zjawiska narkomanii, należy cały ciężar walki z narkomanią skoncentrować na walce z dystrybucją, produkcją, mafiami narkotycznymi. Przedmiotem dyskusji powinna być wyraźna prawna dystynkcja między narkomanami a handlarzami narkotyków”.
Dystynkcje – jako rzeczownik w liczbie mnogiej – to odznaki stanowiące informację o randze zawodowej lub wojskowej osoby, która je nosi (z rozporządzenia: „Do umundurowania strażnika wprowadza się dystynkcje służbowe, które są noszone na naramiennikach ubioru służbowego i wyjściowego”).
Słowami pokrewnymi będą tu insygnia – oznaki godności i sprawowanego urzędu w kontekście władzy świeckiej (np. królewskiej) i religijnej (np. papieskiej czy biskupiej). Insygniami będą tu odpowiednio: korona, berło i jabłko; tiara i klucze oraz mitra i pastorał. W bardziej symbolicznym znaczeniu insygnia określa się z kolei mianem emblematów (w tym sensie wawrzyn będzie znakiem/emblematem zwycięstwa).
