Trudne słówko: aktyw kontra aktywa
Bycie członkiem aktywu to bycie aktywistą, aktyw bowiem oznacza grono ludzi wykazujących się największym zaangażowaniem, najbardziej widocznych w praktycznym działaniu. Mianem aktywu określa się też osoby przewodzące organizacji lub grupie społecznej. Aktywiści to działacze, co potwierdza łaciński źródłosłów (activus – czynny, actus – czyn, actum – rzecz zrobiona).
Słowo „aktyw” zrobiło niezwykłą karierę w okresie PRL, kiedy to w politycznej nowomowie używane było zarówno w kontekście partii (aktyw partyjny), jak i najważniejszej wówczas grupy społecznej (aktyw robotniczy): „W Nowej Hucie aktyw partyjny wprowadził na osiedlach całodobowe dyżury dla obywateli, pragnących złożyć donos na spekulanta”; „W czasie procesów sądowych, którym prasa i radio tworzyły pożądaną przez władzę oprawę, gromadzono aktywistów partyjnych, młodzież szkolną lub aktyw robotniczy”.
Dziś słowa „aktyw” używa się zwykle w polityce prześmiewczo: „W swojej zgrabnie i ze swadą skleconej epistole eseldowski aktyw terenowy prosi uprzejmie ministra o jeszcze jedną dymisję”.
Aktywa (jako rzeczownik w liczbie mnogiej) to – w najbardziej ogólnym sensie – składniki majątku przedsiębiorstwa służące mu do prowadzenia działalności gospodarczej. Warto przy tym dodać, że chodzi tu o składniki kontrolowane przez daną jednostkę gospodarczą, a więc nie tylko takie, które dany podmiot posiada jako właściciel. Przykładami aktywów będą więc zarówno środki pieniężne, ruchomości i nieruchomości, jak i wierzytelności.
W świecie księgowych terminem przeciwstawnym do aktywów będą pasywa oznaczające źródła pochodzenia majątku (w tym środki własne oraz zobowiązania). Wracając do aktywów – jak wybrnąć gramatycznie z sytuacji, w której mamy na myśli pojedynczy składnik zasobów majątkowych? Według językoznawców, choć rzeczownik „aktywo” pojawia się czasem w branżowych publikacjach z dziedziny rachunkowości, a na pewno w żargonie księgowych, to jest to termin niepoprawny. W formie liczby pojedynczej nie odnotowują aktywów żadne słowniki.
Jak więc pisać i mówić? Zdecydowanie używać formy: „składnik aktywów” – choć nieco długa, to zawsze prawidłowa, niezależnie od kontekstu.
Poradnik języka polskiego!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
