Świstak amerykański, albo inaczej – świszcz, to spory gryzoń z rodziny wiewiórkowatych, który stał się bohaterem święta obchodzonego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. I to nie byle jakiego…
Pogoda w Groundhog Day (Dzień Świszcza), przypadający na 2 lutego, jest kluczowa dla przewidzenia, jakich warunków atmosferycznych możemy się spodziewać w nadchodzących miesiącach. Jak się dowiedzieć, kiedy czeka nas słońce, a kiedy deszcz? Oraz – co najważniejsze – co ma z tym wspólnego świstak amerykański?
SPIS TREŚCI
Dzień Świstaka – co to za święto?
Czego to ludzie nie zrobią, aby dowiedzieć się czegoś przyszłości. Nawet jeśli chodzi o tak nieprzewidywalną kwestię jak pogoda. 2 lutego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie wywabia się świstaka z jego norki. Jeśli ranek jest słoneczny i zwierzak zobaczy swój cień, oznacza to, że przed nami jeszcze aż sześć tygodni zimy. W przeciwnym wypadku, gdy aura na zewnątrz nie dopisuje, wiosna nie pozwoli nam na siebie długo czekać.
Historia Dnia Świstaka
Obchody Dnia Świstaka wywodzą się od tradycji przywiezionej przez niemieckojęzycznych imigrantów do Pensylwanii. 2 lutego obchodzili oni Święto Objawienia Pańskiego znane również jako Dachstag (Dzień Borsuka). Według nich to właśnie to zwierzątko było odpowiedzialne za przewidywanie pogody. Pierwsze wzmianki na ten temat pochodzą z 1840 roku, kiedy to James L. z Morgantown skomentował zwyczaje swoich sąsiadów.
Za oficjalną datę rozpoczęcia celebrowania święta uważa się 2 lutego 1886 roku. Wtedy to w Punxsutawney na wzgórzu Gobbler’s Knob grupa miejscowych zapytała mieszkającego tam świstaka o opinię na temat pogody. Pomysłodawcą zwyczaju był Clymer Freas, redaktor lokalnej gazety. Ponieważ Dzień Świstaka stał się popularny na całym świecie, pojawiła się potrzeba nazwania tego wyjątkowego gryzonia. Do dziś nosi on imię Phil.
Obchody Dnia Świstaka
O losy pensylwańskiego świszcza Phila w dni inne niż 2 lutego nie musimy się martwić. Dba o niego lokalny Klub Świstaka. Organizacja ta zajmuje się również przygotowywaniem święta. Gdy nadejdzie znamienna data, tysiące osób spotyka się wokół nory znajdującej się w pniu drzewa na Gobbler’s Knob. Zachowanie zwierzątka interpretuje specjalnie wybrany przedstawiciel, który ogłasza zebranym (i całemu światu) werdykt.
Nie jest to jednak koniec atrakcji. Niezależnie od przepowiedzianej pogody widzowie mogą wziąć udział w koncertach lokalnej muzyki i pokazach fajerwerków. Ci, którzy nie mają możliwości przyjazdu do Punxsutawney, mogą obejrzeć całe wydarzenie w Internecie dzięki serwisowi Visit Pennsylvania.
Inne świstaki
Świstak Phil nie jest jedynym gryzoniem obdarzonym zdolnością przewidywania pogody. Taką samą „moc” mają również inni przedstawiciele jego gatunku mieszkający w różnych miastach Stanów Zjednoczonych i Kanady. Swoje zwierzątka mają m.in. Quarryville w Pensylwanii, Waszyngton czy Nowy Jork.
Jak nazywa się Dzień Świstaka w obcych językach?
- Angielski: Groundhog Day
- Hiszpański: Día de la Marmota
- Szwedzki: Murmeldjursdagen
- Niderlandzki: Bosmarmottendag
- Baskijski: Marmotaren eguna
- Niemiecki: Murmeltiertag
- Uzbecki: Sugʻur kuni
- Portugalski: Dia da Marmota
Podobne tradycje na świecie
W Chorwacji i Serbii trudną rolę przepowiadacza pogody przyjmują niedźwiedzie. Jeśli 2 lutego przebudzony z zimowego snu drapieżnik ujrzy swój cień, przestraszy się i pogrąży z powrotem w letargu na następne 40 dni, co dodatkowo przedłuży czas oczekiwania na upragnioną wiosnę.
27 czerwca to w Niemczech Siebenschläfertag (Dzień Siedmiu Braci Śpiących). Jeśli tego dnia pada deszcz, jest to bardzo zły znak – deszcz będzie towarzyszył nam aż do końca wakacji.
We francuskim Courbesseaux za 40 dni złej pogody odpowiedzialny jest wilk wracający do swojej nory 2 lutego.
Nie tylko ssaki mają moc przepowiadania pogody. Mogą to również robić ptaki, płazy, a nawet… rośliny:
- Mewy odpoczywające na piasku mogą zwiastować sztorm, co tłumaczy się faktem, że nie lubią one przebywać w niespokojnej wodzie.
- W niemieckojęzycznej Europie istniało przekonanie, że wspinające się na drzewa żaby oznaczają słoneczną pogodę. Dlatego też zaczęto trzymać te płazy w słoikach, w których umieszczano również drewnianą drabinkę. Umożliwiało to dokładną obserwację ich zachowania.
- Cienka skórka cebuli miała oznaczać łagodną zimę, podczas gdy gruba i twarda zwiastowała silne mrozy.
Dzień Świstaka – ciekawostki
Wieść głosi, że przewidywanie pogody na podstawie zachowania świstaka amerykańskiego 2 lutego ma aż 50% skuteczności. To w praktyce oznacza oczywiście, że jest raczej mało skuteczne.
Pomiędzy 1887 a 2022 rokiem świstak cieszył się widokiem swojego cienia aż 115 razy, do norki wrócił tylko 20.
Dzień Świstaka to również komedia romantyczna z 1993 roku, w której możemy podziwiać Billa Murraya i Andie MacDowell. Opowiada ona o losach Phila Connorsa, który przybył zrelacjonować Dzień Świstaka do pensylwańskiego Punxsutawney i został uwięziony w pętli czasowej. Film ten znacznie przyczynił się do popularności święta.
Pogodowe przepowiednie
Pogoda jest dla nas bardzo ważną sprawą. To o niej rozmawiamy, gdy braknie nam tematów, i wiele czasu poświęcamy zastanawianiu się, jak będzie wyglądało niebo następnego dnia. Wnioski na ten temat można wyciągnąć z wielu elementów otaczającego nas świata: od zwierząt, z roślin czy warunków atmosferycznych panujących we wcześniejszych tygodniach. Niektórzy (choć można się spierać, czy to dar, czy przekleństwo) potrafią nawet przewidzieć deszcz z pomocą własnego organizmu, np. odczuwając go w stawach lub doszukując się go w bólu głowy.
Są sprawy, takie jak np. amatorskie odgadywanie pogody, których możemy się podjąć sami. Niektórych zadań nie powinniśmy jednak zaczynać bez potrzebnego doświadczenia. Dotyczy to przede wszystkim tłumaczenia ważnych dokumentów. Korzystając z usług naszych specjalistów, masz pewność, że zostaną one przygotowane na czas i będą wolne od błędów językowych czy merytorycznych.
