Język Ludzi Pustyni, fikcyjnych mieszkańców planety Tatooine z uniwersum Gwiezdnych Wojen, jest równie przerażający co oni sami. Składa się bowiem głównie z powarkiwań, pomruków i innych gardłowych dźwięków, od których włos się jeży.
Na szczęście podczas komunikacji z innymi rasami Tuskeni używają bardziej zrozumiałego języka migowego, który w ogóle nie przypomina ich codziennej mowy. Choć o nauce któregoś z nich raczej możemy zapomnieć, gdyż nie zostały one opracowane w wystarczającym stopniu, dowiedzmy się o nich czegoś więcej!
Tuskeni
Tuskeni (ang. The Tuskens) nazywani również Ludźmi Pustyni (ang. The Sand People) lub Jeźdźcami Tusken (ang. The Tusken Raiders) są wojowniczą rasą nomadów, organizującą się w koczownicze plemiona. Na co dzień chodzą w luźnych szatach, a twarze „przyozdabiają” upiornymi maskami. Są wyjątkowo przywiązani do swoich wierzchowców, nazywanych bantha. Nie bez powodu wzbudzają powszechny strach – ich gwałtowność przeraża, a do ataku nie potrzebują dodatkowej zachęty.
Pierwszy raz Tuskeni pojawili się w 1977 roku w czwartej (nakręconej jako pierwsza) części serii George’a Lucasa Gwiezdne Wojny pt. Nowa nadzieja. Obecni są również w Mrocznym widmie (1999), Ataku klonów (2002) oraz serialu The Mandalorian (2019-). Odgrywają oni tam rolę antagonistów. Na swoim koncie mają m.in. pobicie Luke’a Skywalkera czy porwanie i torturowanie matki Anakina Skywalkera, Shmi Skywalker.
O języku tusken
Mowa Tuskenów charakteryzuje się dużą ilością samogłosek. W brzmieniu przypomina ona powarkiwania lub poszczekiwania. Używa się jej do przekazywania krótkich i zwięzłych komunikatów; nie należy jednak do prostych języków. Do prawidłowej wymowy tusken niezbędna jest duża ilość flegmy. Nie ma on formy pisanej. Mimo to w uniwersum Gwiezdnych Wojen znalazło się kilka postaci, którym udało się go nauczyć; są to m.in. DC-GNK, HK-47, Sharad Hett i Sidrona Diath.
Ponieważ tusken jest niezrozumiały (i bardzo trudny w wymowie) dla innych ras, Ludzie Pustyni wykształcili również język migowy, który umożliwia przeprowadzanie wymiany handlowej. Co ciekawe, aby film był bardziej realistyczny, do opracowania języka wynajęto głuchoniemego aktora Troy’a Kotsura. Niestety nie zostały opublikowane żadne oficjalne materiały umożliwiające zgłębienie tego sposobu komunikacji.
Minisłownik tusken
Jesteś ciekaw, jak wygląda tusken? Poniżej znajdziesz kilka słów i zwrotów w tym języku:
- Arrgh! – Cześć!
- Huurrugh! – Biegnij!
- Trrru’uunqa! – wyraz wściekłości
- Uli-ah – dzieci
- Eyaak urk urk. – Nie chcę cię skrzywdzić.
- Eyak ur urah gu. – Proszę, zostaw moje ubrania.
- Hu raka. – Poddaję się.
- Iurak ip ip hurak? – Gdzie jest najbliższa osada?
- Koroght gaghgt Takt – życzenia szerokiej drogi
- Kterskt – ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem
- Orukak! – Ręce do góry!
- Orukak argg yurag? – Masz ochotę się napić?
- Oru uru kak! – Upuść broń!
- Prodorissac – zdrajca
- Ru rah ru rah. – Przybywam w pokoju.
- Skaterkst – zły
- Tuyiskt sisktn – teren do polowań
- Urrak! – Nie ruszaj się!
- Urrr urah urah urah? – Gdzie jest najbliższe źródło wody?
Języki w Gwiezdnych wojnach
Tusken to nie jedyny język występujący w stworzonym przez George’a Lucasa uniwersum Gwiezdnych wojen. Najczęściej używany jest angielski, będący mową wspólną dla większości postaci, znaną pod nazwą Galactic Basic.
Ogromną rolę w konstruowaniu językowego tła odegrał projektant dźwięku Ben Burtt. Do stworzenia części z nich wykorzystał on istniejące języki, odległe w brzmieniu od angielskiego, m.in. haya, keczua i tybetański.
Galactic Basic
Reżyserowi Gwiezdnych wojen bardzo zależało, aby angielski odgrywający rolę Galactic Basic brzmiał jak najbardziej neutralnie. W filmach możemy również usłyszeć niestandardową wersję tego języka (np. w ustach Yody). Charakteryzuje się ona rzadko spotykanym, dziwacznym szykiem typu OSV (dopełnienie, podmiot, orzeczenie).
Do zapisu Galactic Basic służy specjalny alfabet – aurebesh. Jego nazwa pochodzi od pierwszych dwóch znaków w nim występujących: aurek i besh. Oprócz liter posiada również własne znaki interpunkcyjne. Pierwotnie w filmach pojawiał się on w formie ozdobnych ornamentów niemających znaczenia. W latach 90. XX wieku został usystematyzowany.
Mando’a
Mando’a posługują się Mandalorianie. W zamyśle twórców miał on brzmieć jak starodawny język. Najczęściej używanym w nim czasem jest teraźniejszy; rzadko korzysta się z przeszłego lub przyszłego. Posiada on własny alfabet przypominający rozgałęzione pionowe kreski. Przykładowe słowa to: akaanir („walcz”), naak („pokój”) i naastar („zniszcz”).
Hutecki
Hutecki bazuje na ziemskim języku keczua. Na co dzień posługują się nim Huttowie, ale jest również znany innym rasom i często służy do komunikacji międzygatunkowej. Posługuje się wieloma alfabetami. Najpopularniejszy z nich, jabba, znalazł się nawet na promującym Gwiezdne wojny pudełku Pizzy Hut.
Jawaese i Jawa Trade Language
Jawaese używany jest przez Jawów, zamieszkujących Tatooine, do porozumiewania się między sobą. Charakteryzuje się on piskliwymi dźwiękami. Do kontaktów z innymi rasami lud ten wykorzystuje Jawa Trade Language. Najpopularniejszy zwrot to: Utinni!, służący do wyrażania zdziwienia.
Ewokese
W ewokese mówią Ewokowie. Oparty on został na języku kałmuckim, należącym do języków mongolskich. Jako bazę do jego stworzenia wykorzystano nagrania osiemdziesięcioletniej uchodźczyni opowiadającej ludowe historie.
Inne języki
Powyższe języki nie wyczerpują długiej listy tych, które pojawiają się w Gwiezdnych wojnach. Mnogość ras zamieszkujących tamtejszy świat sprzyja bogatemu tłu lingwistycznemu. Większość z nich opracowana została w szczątkowej formie: brak im gramatyki, a ich słownictwo nie jest zbyt rozbudowane.
Niech moc będzie z Tobą!
Który z języków zainteresował Cię bardziej? Tusken czy może jednak Galactic Basic? Jeśli wybierasz tę drugą opcję, zapraszamy do naszej szkoły językowej. Nauczymy Cię angielskiego tak dobrze, że będziesz mógł zapomnieć o napisach podczas kolejnego seansu Gwiezdnych wojen!
Potrzebujesz napisów (np. francuskich lub niemieckich) do swojego filmu? Zapraszamy do kontaktu!
