Trudne słówko: fotografia kontra fotografika
Fotografia to oczywiście przede wszystkim po prostu samo zdjęcie, czyli utrwalony obraz przedmiotu, de facto jednak jest to termin coraz rzadziej używany. Łatwo bowiem zauważyć, że słowo to pojawia się obecnie głównie w kontekstach formalnych (np. w opisach eksponatów muzealnych czy wystaw: „Wśród poukładanych tematycznie zbiorów fotografii uwagę zwraca cykl obrazujący pracę w kopalni złota w Brazylii”) albo w literaturze: „…w tle widniała olbrzymia fotografia Picassa przecięta jego podpisem w ogromnym powiększeniu i ozdobiona u spodu stojącym na małym cokole szafirowym wazonem…” (A. Libera, Madame).
Mianem fotografii określa się również zwykle zdjęcia pochodzące z dawnych, innych niż współczesne czasów („Lublin na starej fotografii”; „Portret poety znany jedynie z fotografii znajdującej się w krakowskim archiwum”).
Drugie znaczenie terminu fotografia to zbiór technik umożliwiających rejestrację obrazu przy pomocy aparatu fotograficznego dzięki wykorzystaniu światła (źródłosłów grecki to „pisanie światłem”). W tym sensie słowa fotografia używano już w XIX w. – i choć niegdysiejsza fotografia tradycyjna jest coraz częściej wypierana przez fotografię cyfrową, termin pozostał ten sam.
Słowo fotografika z kolei istnieje w takiej formie wyłącznie w języku polskim. Jego twórca, teoretyk sztuki fotograficznej, Jan Bułhak, stworzył je z połączenia słów fotografia i grafika właśnie po to, aby odróżnić sztukę od rzemiosła. Fotografika miała więc być rozumiana jako fotografia artystyczna, a nie użytkowa, zarobkowa, czy hobbystyczna.
Wyszukiwanie korpusowe potwierdza nam takie właśnie rozumienie przedmiotowego pojęcia. Znajdziemy tam m.in. przykłady takie jak: „dyplom z malarstwa i fotografiki”, „uczestnicy pracowni fotografiki Pałacu Młodzieży”, „losy polskiej fotografiki”, czy „klasyk światowej fotografiki”. I choć w potocznym języku różnica pomiędzy obydwoma terminami coraz mocniej się zaciera, a zdjęcia robią wszyscy, warto pamiętać, że prawdziwi mistrzowie działają w obszarze fotografiki (por. Związek Polskich Artystów Fotografików).
Poradnik języka polskiego część 2!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
