Trudne słówko: lingwista kontra poliglota
Chyba jeszcze nigdy nie było aż tak… językowo. Ponadto tym razem nie zajmiemy się typowymi paronimami, które – przypomnijmy – są wyrazami mylonymi ze względu na podobne brzmienie lub pisownię, ale niewykazującymi pokrewieństwa znaczeniowego. Zdecydowanie jednak zajmiemy się po raz kolejny pojęciami mylonymi.
Kim jest zatem lingwista? Językoznawcą. Kim jest językoznawca? Humanistą – specjalistą. Wbrew pozorom nie chodzi tu więc o osobę znającą wiele języków, ale o taką, która język bada w sposób naukowy, zajmując się tzw. teorią języka oraz poznawaniem jego poszczególnych działów (takich jak np. fonetyka, morfologia czy słowotwórstwo). Czy absolwent filologii jest zatem lingwistą? I tak, i nie. Precyzyjnie rzecz biorąc, lingwistami nazywa się osoby, które ukończyły studia na kierunku lingwistyka. Dla filologa językoznawstwo będzie tylko jednym z obszarów, z którymi ma do czynienia w toku nauki, poświęca bowiem równie dużo czasu literaturze, kulturze czy historii.
Podsumowując, lingwista zna na pewno dogłębnie jeden język (choć oczywiście można znać ich więcej). Zdecydowanie jednak każdy z nich będzie podkreślał różnicę między znajomością języka, a ‘tylko’ posługiwaniem się nim. Lingwista to fachowiec! („Krótkoterminowe badania lingwistów i psychologów wskazują na to, że – w sytuacji nauczania zinstytucjonalizowanego – dzieci wolniej od nastolatków czy dorosłych opanowują mowę obcojęzyczną”).
Jeśli mamy na myśli ‘po prostu’ osobę władającą wieloma językami, poprawne będzie zaś określenie poliglota. Należy przy tym podkreślić, że bycie poliglotą (od greckiego polýglōttos – wielojęzyczny) nie musi wcale wiązać się z formalnym wykształceniem językowym, a zależy bardziej od indywidualnych predyspozycji i – nie ukrywajmy – ciężkiej pracy nad rozwojem umiejętności, aczkolwiek zdecydowanie ułatwiony start będą miały tu osoby, które dorastały w wielojęzycznej kulturze lub od dziecka dużo podróżowały.
W ramach ciekawostki powiedzmy na koniec, że współcześnie osobą z udokumentowaną znajomością największej liczby języków jest jeden z tłumaczy pracujący dla Komisji Europejskiej: Grek znający… 32 języki.
