biuro tłumaczeń skrivanek

Słówko tygodnia – “bezwartościowy kontra bezcenny”

bezwartościowy kontra bezcenny

Są takie pary słów, jak dzisiejsza, które na pierwszy rzut oka wydają się nielogiczne i są źródłem zabawnych pomyłek. Skoro mamy dwa bliskoznaczne przymiotniki: wartościowy i cenny, to ich zaprzeczenia powinny ostatecznie znaczyć to samo! Zacznijmy jednak od początku: wartościowy to „mający wartość pieniężną”, drogi i kosztowny, ale także „odznaczający się dodatnimi cechami charakteru” (jeśli mówimy o ludziach) oraz „odpowiadający wysokim wymaganiom” – estetycznym, merytorycznym itp. jeśli mówimy o rzeczach (np. wartościowy utwór). Podobnie z cennym. Cenny to „mający dużą wartość materialną”, kosztowny (cenne mogą być obrazy mistrzów, futra czy klejnoty), ale także „mający duże znaczenie, ważny, doniosły, szacowny” (cenny zabytek, ale i cenne wskazówki). Jeśli chodzi o znaczenie antonimów, to nie jest ono tak pozbawione logiki, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Bezwartościowy to „pozbawiony wartości” lub posiadający bardzo niewielką wartość, nic nie wart. Bezcenny z kolei to taki, na który nie ma ceny, czyli posiadający tak wielką wartość, że żadna cena nie byłaby wystarczająca. Oczywiście samo określenie jest dość przesadne: bezcenne dzieła sztuki można kupić, o ile tylko posiada się odpowiednie fundusze. Oto jak wyglądają przykłady prawidłowego użycia: „Kupując w aptece czy w specjalistycznym sklepie przyrząd, od którego może zależeć nasze zdrowie lub nawet życie, nie możemy być pewni, czy nabywamy wysokiej klasy aparat czy bezwartościowy gadżet. Przekonał się o tym boleśnie…”; „Jeżeli ktoś ci mówi, że jesteś do niczego, nic nie umiesz, masz same wady… to oznacza to tylko jedno: że sam czuje się bezwartościowy i usiłuje się dowartościować twoim kosztem”; „W Krakowie skradziono bezcenny starodruk Mikołaja Kopernika z 1543 roku”. Jako ciekawostkę można wspomnieć fakt, że u naszych południowych sąsiadów słowo bezcenny oznacza… bezwartościowy. Jeśli więc planujemy urlop w Czechach nie warto ulegać pokusie zakupów bezcennych przedmiotów za obłędne sumy w koronach.

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.