biuro tłumaczeń skrivanek

Słówko tygodnia – “zaćmienie kontra zaćma”

zaćmienie kontra zaćma

Na fali ostatniej sensacji astronomicznej, jaką było najdłuższe zaćmienie Księżyca w XXI w., tym razem o zaćmieniu właśnie. Zaćmienie w ogólnym znaczeniu to po prostu utrata blasku lub przyciemnienie, ale także przysłonięcie (por. „oczy zaćmione łzami”). Zaćmienie w sensie astronomicznym zaś to zniknięcie – odpowiednio w nocy lub w dzień – Księżyca lub Słońca z pola widzenia obserwatorów, powodowane zasłonięciem powierzchni ich tarczy przez dowolne ciało niebieskie. „Nie potrzeba żadnych instrumentów optycznych, zaćmienie Księżyca będzie doskonale widoczne nieuzbrojonym okiem. Choć w rejonach zurbanizowanych – z powodu miejskiego oświetlenia (…) przyda się lorneta lub teleskop”. O zaćmieniu mówimy także w kontekście utraty – na szczęście przejściowej – zdolności racjonalnego i jasnego myślenia. „…nasi zawodnicy mieli dzisiaj chyba zaćmienie umysłu. Bramkarz siedzi na parkiecie, a oni trafiają wprost w niego…”. Z kolei w związku frazeologicznym zaćmienie dotyczy wzroku. Zaćmić może nam się w oczach, zaćmić może się wzrok – wtedy przejściowo tracimy zdolność dobrego widzenia i rozróżniania przedmiotów. „Rumieńce uderzyły mu na policzki oraz na uszy (czuł, że wprost płoną!), serce zaczęło łomotać, a radosne oszołomienie zaćmiło mu wzrok.” Tym sposobem dochodzimy do znaczenia drugiego z dzisiejszych słów – określenia z obszaru medycyny. Zaćma to schorzenie okulistyczne, w wyniku którego dochodzi do zmętnienia soczewki oka. „Hormony chronią oczy! Estrogeny – żeńskie hormony płciowe – mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na zaćmę”. Synonimem tego pojęcia będzie katarakta. Co ciekawe, katarakta z kolei to nie tylko termin medyczny, ale także… geologiczny, oznacza bowiem także rodzaj skalistego wzniesienia/progu na dnie rzeki lub strumienia powodującego gwałtowny spadek wody. Na koniec warto zwrócić uwagę na pewien powszechny błąd. Zaćma nie będzie synonimem zaćmienia w przypadku problemów z logicznym rozumowaniem! Błędne będzie zatem stwierdzenie takie jak: „…dygnitarze powoływani na wysokie urzędy cierpią na jakąś ewidentną zaćmę” – chyba, że jako lekarz okulista zdiagnozowaliśmy właśnie ich problemy ze wzrokiem.

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.