biuro tłumaczeń skrivanek

Słówko tygodnia – “trylogia kontra tryptyk”

trylogia kontra tryptyk

Choć przeciętnemu Polakowi trylogia kojarzy się przede wszystkim z Trylogią, czyli historycznym dziełem Henryka Sienkiewicza, to tak naprawdę rzeczownik ten oznacza dowolny cykl dzieł powiązanych tematycznie i stanowiących jedną całość, ale mogących też funkcjonować odrębnie. („Andrzej Sapkowski prawdopodobnie przysiadł do napisania trylogii husyckiej szukając oddechu od otaczającej go wiecznie aury »Wiedźmina«”). Dzieła w ramach trylogii, to nie tylko dzieła literackie. Trylogią nazwiemy również dowolne trzy powiązane dzieła filmowe i muzyczne. „Na pozycji 64. [rankingu BBC 100 najlepszych filmów XXI wieku] pojawia się pierwsza część trylogii Kieślowskiego Trzy kolory: Niebieski w znakomitej obsadzie Juliette Binoche i Emanuelle Riva”; „Fani plotkują, że The Weeknd wraca do swoich muzycznych korzeni i planuje wydać nową trylogię muzyczną”. W ramach uzupełnienia warto dodać, że historycznie, w starożytnej Grecji mianem trylogii określano także trzy tragedie wystawiane w ramach jednego widowiska teatralnego. Tryptyk z kolei występować będzie w świecie sztuki. W tym przypadku będziemy mieli na myśli kompozycję, zarówno malarską, jak i rzeźbiarską, składającą się z trzech części. W jeszcze węższym znaczeniu, tryptyk funkcjonuje także jako określenie tzw. nastawy ołtarzowej, również złożonej z trzech części (części środkowej i dwóch bocznych skrzydeł dających się składać). Na tej samej zasadzie funkcjonują w sztuce sakralnej pojęcia pokrewne – wszystkie z przedrostkami pochodzenia greckiego, co pozwala z łatwością odgadywać ich znaczenie: dyptyk – obiekt złożony z dwóch połączonych zawiasami tabliczek, pentaptyk obejmujący część środkową i dwie pary skrzydeł (pentaptykiem jest np. słynny Ołtarz Mariacki autorstwa Wita Stwosza), czy poliptyk – struktura złożona z nawet kilkunastu powiązanych formalnie i tematycznie płaszczyzn. Ze słownika wyrazów obcych dowiedzieć się możemy, że swego czasu tryptyk oznaczał również „zaświadczenie przekroczenia granicy dla samochodu”, co faktycznie potwierdzają teksty starych ustaw: „Posiadacz tryptyku, wydanego przez upoważniony polski klub samochodowy, ma prawo wprowadzić do obszaru celnego Rzeczypospolitej Polskiej bez osobnego zabezpieczenia celnego (kaucji) samochód lub motocykl”.

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.