biuro tłumaczeń skrivanek

Słówko tygodnia – “tableau kontra tabula”

tableau kontra tabula

Tableau (czyt.: tablo) to słowo pochodzące z języka francuskiego, gdzie dosłownie oznacza „obraz”, rozumiane w języku polskim przede wszystkim jako zbiorowa fotografia grupy ludzi złożona z małych zdjęć jej poszczególnych członków. Tableau wykonuje się w celach pamiątkowych i eksponuje w poczesnym miejscu; najczęściej spotkamy się z nim w szkołach i na uczelniach, gdzie prezentuje grono absolwentów danego rocznika wraz z wykładowcami. Warto dodać dwie dodatkowe informacje poprawnościowe. Po pierwsze, należy pamiętać, że rzeczownik tableau jest nieodmienny (jako słowo zapożyczone, zakończone na [o] i akcentowane na ostatniej sylabie). Z drugiej jednak strony, w naszym języku funkcjonuje od niedawna spolszczona wersja słowa, czyli zapis zgodny z wymową (tablo absolwentów). Wiąże się to ze zmianą akcentu na polski, wskutek czego rzeczownik ten zaczyna podlegać regułom odmiany („W auli wiszą tabla absolwentów”). W mniej powszechnym użyciu, mianem tableau określa się także scenę komiczną – obraz przedstawiający bohaterów w komicznej sytuacji. Jak możemy wyczytać w słowniku wyrazów obcych, wykrzyknienie: „tableau!” należy rozumieć jako: „(oto) osobliwa (niezbyt budująca) scena”. Jego sens oddawałyby zatem na przykład taki polski zwrot jak: „no patrzcie państwo”. Rzeczownik tabula (od łacińskiego określenia na deskę, tablicę i pismo) nie jest już dziś używany w ogóle, był natomiast bardzo popularny w wieku XVIII. Wówczas określenie to (odnoszące się etymologicznie do tzw. tabulatorium – archiwum dokumentów państwowych w starożytnym Rzymie) stosowano do ksiąg urzędowych, w których odnotowywano transakcje na nieruchomościach. Do dnia dzisiejszego tabula funkcjonuje w języku codziennym w filozoficzno-psychologicznym określeniu „tabula rasa”, spopularyzowanym przez Johna Locke’a i oznaczającym dosłownie czystą, niezapisaną kartę, a przenośnie – umysł (dziecka), którego nie dotknęły jeszcze wpływy zewnętrzne, czyli umysł pozbawiony doświadczeń i edukacji i całkowicie podatny na kształtowanie. („Patrzył na nią jak na kogoś obcego. Nie miał żadnych wspomnień. Był jak tabula rasa. Naprawdę urodził się po raz drugi w sierpniu, gdy dotknęła go amnezja”).

chatsimple
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.