Trudne słówko: dewastować kontra druzgotać
Tak się złożyło, że rok 2020 rozpoczął się na świecie od wielu smutnych wydarzeń, co znalazło swoje odzwierciedlenie w tonie przekazów medialnych. Niestety, nawet w takim przypadku nie możemy nie zwrócić uwagi na poprawność językową tekstów, szczególnie w kontekście tłumaczeń. Wydaje się, że najbardziej rozpowszechnionym błędem jest mylenie w języku polskim słów z dzisiejszej pary. Zerknijmy zatem do słownika, żeby upewnić się co do ich znaczenia.
A zatem: czasownik dewastować to inaczej pustoszyć lub niszczyć. O dewastacji mówimy więc zwykle w kontekście środowiska naturalnego/przyrody lub też budynków. Mówiąc, że coś jest zdewastowane, mamy na myśli, że rzecz ta popadła w ruinę – wskutek upływu czasu lub na przykład gwałtownych działań wandali. „Szkoła zadeklarowała też stałą opiekę nad tym zapomnianym i zdewastowanym cmentarzem”.
A co z czasownikiem druzgotać? Tu definicja brzmi: „rozbijać na drobne kawałki; kruszyć, tłuc, gruchotać, miażdżyć”. Analogicznie funkcjonuje czasownik „zdruzgotać” – tu jednak dochodzi nam dodatkowe, metaforyczne znaczenie. „Zdruzgotać” to również „spowodować rozbicie wewnętrzne” (emocjonalne, duchowe, psychiczne).
Co za tym idzie, przymiotnik „zdruzgotany” używany jest również na określenie stanu osoby, której przydarzyło się poważne nieszczęście i jest to użycie poprawne. Rzecz ma się inaczej z określeniem „zdewastowany” – w polszczyźnie nigdy i w żadnym kontekście nie możemy go użyć w odniesieniu do osób. A tymczasem w mediach internetowych…: „Jestem *zdewastowana informacją o straceniu naszego cudownego […]. Słowa nie są w stanie oddać naszego smutku”; „Mieliśmy nadzieję na przekazanie im jak najlepszych wieści, ale dziś usłyszeliśmy tę *dewastującą wiadomość…”; „…przekazał mediom, że jest zdewastowany informacją o odwołaniu walki, jednak zamierza przy okazji wykorzystać złą energię do przygotowań do kolejnego starcia”.
Skąd tak wiele przykładów błędnego użycia? Z bezmyślnego kalkowania anglojęzycznych materiałów zawierających słowa devastated czy devastating. Strzeżmy się zatem podobnie druzgoczących błędów i pamiętajmy o mnogości poprawnych określeń. Jeśli już musimy, bądźmy załamani, zdruzgotani, przybici lub zgnębieni, ale nigdy „zdewastowani”.
Poradnik języka polskiego część 2!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
