Brazylia – największy i najludniejszy kraj Ameryki Południowej – jest pełna kontrastów. Zapierająca dech w piersiach przyroda, odmienna kultura i ciekawe zabytki przyciągają spragnionych przygód podróżników, którzy z łatwością zapominają o fakcie, że to jedno z najbardziej niebezpiecznych państw świata (za: Wisevoter).
Brazylijska różnorodność nie kończy się na pięknych krajobrazach czy egzotycznej faunie i florze, ale dotyczy również ludzi ją zamieszkujących. Struktura demograficzna kraju odzwierciedla burzliwą historię. Jego społeczeństwo tworzą biali potomkowie Europejczyków, osoby o mieszanych korzeniach, ludzie rasy czarnej, Azjaci i Indianie. W użyciu jest ponad 200 języków. Wiele z nich znajduje się na skraju wymarcia.
O Brazylii w kilku słowach
Brazylia zajmuje niemal całą wschodnią część Ameryki Południowej. Sąsiaduje z większością państw kontynentu: Argentyną, Boliwią, Gujaną, Gujaną Francuską, Kolumbią, Peru, Surinamem, Urugwajem i Wenezuelą. Ma dostęp do Oceanu Atlantyckiego. To jego wybrzeże, a zwłaszcza zjawiskowa Copacabana, przyciąga turystów z całego świata. Przez Brazylię przepływają główne rzeki regionu, m.in. Amazonka, Parana i Rio Negro.
Większość terytorium kraju znajduje się w strefie klimatu tropikalnego. W Brazylii znajdziemy jeden z największych obszarów lasów deszczowych świata. Na jej zróżnicowany krajobraz składają się również sawanny i góry. Przez państwo przechodzi jednocześnie równik i zwrotnik Koziorożca.
Stolica Brazylii – Brazylia
Stolica Brazylii, Brazylia, to sztucznie utworzone miasto, które powstało w 1956 roku, zgodnie z wolą ówczesnych rządzących. Ich celem było umieszczenie najważniejszych instytucji w bardziej centralnej lokalizacji. Chcieli oni również zadbać o równomierne rozmieszczenie populacji kraju. Pomysł ten się nie udał, a największymi aglomeracjami pozostały São Paulo i Rio de Janeiro.
Gospodarka Brazylii
Według World Factbook z 2020 roku Brazylia znajduje się na liście 10 największych gospodarek światowych. Najważniejsze gałęzie to: rolnictwo, przemysł, górnictwo i sektor usługowy. Jako kraj rozwijający się jest interesującym rynkiem dla inwestorów. Jeśli chciałbyś rozszerzyć działalność swojej firmy na rynek portugalskojęzyczny, z pewnością zainteresuje Cię nasza oferta. Tłumaczenia z języka portugalskiego to usługa, na której znamy się jak mało kto. W naszym zespole znajdziesz również osoby, które odmianą brazylijską posługują się od najmłodszych lat. To w ich kompetentne ręce przekażemy Twoje zlecenie.
Język urzędowy Brazylii
Jedynym językiem urzędowym w Brazylii jest portugalski. Szacuje się, że prawie wszyscy jej mieszkańcy używają go na co dzień. To ponad 200 milionów osób, czyli około 20 razy więcej niż populacja Portugalii, kraju, z którego ten język się wywodzi.
Portugalski z Brazylii i portugalski z Portugalii
Dialekt brazylijski, znacznie bardziej rozpowszechniony niż standardowa odmiana języka, różni się od niej znacznie. Choć mieszkaniec Portugalii zrozumie Brazylijczyka i odwrotnie, ich sposób mówienia zdradzi, skąd pochodzą.
Portugalski – jakim językiem mówi się w Brazylii?
Portugalski z Półwyspu Iberyjskiego i portugalski brazylijski można odróżnić już podczas krótkiej rozmowy. Standardowa odmiana brzmi twardo i szeleszcząco; amerykański wariat pod tym względem bardziej przypomina melodyjny język hiszpański. Europejczycy często zjadają samogłoski, sprawiając wrażenie jakby je „połykali”. Amerykanie wymawiają głoski dużo wyraźniej – co stanowi dużą pomoc dla początkujących adeptów portugalskiego.
Brazylijczyka można odróżnić od Portugalczyka również po sposobie, w jaki się do Ciebie zwraca. Najczęściej będzie on używał oficjalnie brzmiącego você, zwracając się do drugiej osoby, nawet jeśli jest z nią na ty. W Europie você to zwrot grzecznościowy, a w konwersacji z bliskimi używa się mniej formalnego tu.
Znaczne różnice dostrzec można również w używanych zaimkach. Portugalski zaimek dzierżawczy teu (twój) został wyparty przez seu. Słysząc słowa este, esta lub isto w Europie, wiemy, że chodzi o coś znajdującego się blisko nas. W Brazylii te wyrazy nie są popularne, tamtejsi rozmówcy, wskazując na jakiś przedmiot, powiedzą raczej esse aqui, essa aqui lub isso aqui.
Słownictwo
Użytkownicy portugalskiego brazylijskiego uwielbiają zapożyczać nowe słowa z angielskiego. Tak powstałe neologizmy są obce dla osoby wywodzącej się z Półwyspu Iberyjskiego. Jeśli nie zna ona języków obcych, takie słowa jak time (drużyna), trem (pociąg), celular (telefon komórkowy) czy esporte (sport), będą dla niej kompletnie niezrozumiałe.
Oto krótka lista najbardziej istotnych różnic w portugalskim słownictwie. Wyrazy po lewej stronie należą do odmiany europejskiej, a po prawej – do brazylijskiej.
- Castanho – Marrom (brązowy)
- Gelado – Sorvete (lody)
- Frigorífico – Geladeira (lodówka)
- Autocarro – Ônibus (autobus)
- Comboio – Trem (pociąg)
- Casa de banho – Banheiro (łazienka)
- Sumo – Suco (sok)
Próby ujednolicenia języka portugalskiego
W 1990 roku opublikowano dokument Acordo Ortográfico de 1990 ujednolicający ortografię języka portugalskiego. Niektórzy bardziej konserwatywni pisarze z Europy do dziś odmawiają dostosowania się przyjętych zasad.
Największą wprowadzoną zmianą było usunięcie niemych głosek z pisowni standardowej odmiany, głównie „p” i „c”. Od końca XX wieku wyrazy takie jak óptimo (świetnie) i acção (czynność) zostały zastąpione przez ótimo oraz ação.
Język niemiecki w Brazylii
Nieco zaskakuje fakt, że drugim najpopularniejszym językiem Brazylii jest… niemiecki. Fenomen ten wynika ze względów historycznych. Pod koniec II wojny światowej, w latach 40. wielu Niemców zdecydowało się na emigrację, głównie do Ameryki Łacińskiej. Obecnie ich potomkowie stanowią aż 1,9% populacji kraju (za: Optilingua Europe).
W miastach z dużą mniejszością niemiecką można znaleźć szkoły, w których niemiecki jest głównym językiem nauczania. Niektóre miejscowości, np. Pomerode czy Blumenau, wyglądają, jakby zostały żywcem przeniesione z Bawarii.
Inne języki mniejszości
W wielu regionach możemy znaleźć również inne języki mniejszości. Ich użytkownicy cieszą się wieloma przywilejami. Są to:
- włoski – m.in. w gminie stanie Rio Grande do Sul czy Santa Catarina,
- polski – w 4 gminach leżących na terenie Rio Grande do Sul i Parana,
- ukraiński – w 2 gminach w stanie Parana.
Brazylia jest również domem największej liczby użytkowników języka japońskiego poza granicami Kraju Wschodzącego Słońca.
Rodzime języki w Brazylii
Nie wszystkie z ponad 200 języków rodzimych obecnych w Brazylii mogą się poszczycić dużą liczbą użytkowników. Zazwyczaj posługują się nimi małe społeczności, liczące do kilkudziesięciu tysięcy członków. Do końca XIX wieku najbardziej rozpowszechniony był Nheengatu, umożliwiający komunikację w wielu regionach kraju.
Języki rdzenne obecne na terytorium Brazylii przynależą do 2 dużych grup językowych: macro–ge oraz tupi. Najwięcej użytkowników mają: tikuna, guarani kaiowá i kaingang. Wiele mieszkańców zna więcej niż jeden język miejscowy, a w razie potrzeby posługują się dodatkowo językiem portugalskim, który służy jako lingua franca.
Nheengatu
Nheengatu, niegdyś popularny wśród mieszkańców obu Ameryk, we współczesnych czasach znacznie stracił ze swojej świetności. Ten język z rodziny tupi-guarani jest obecnie używany jedynie przez 8000 osób w Brazylii, Kolumbii i Wenezueli. UNESCO oznaczyło go jako poważnie zagrożony, ponieważ rodzice nie przekazują już młodym jego znajomości (za: Gdańskie Centrum Filmowe).
Brazylijski portugalski – podstawowe zwroty
W Brazylii możesz mieć problemy z dogadaniem się po angielsku. Dane zebrane przez British Council wskazują, że zaledwie 5% mieszkańców kraju deklaruje znajomość tego języka. Z tego powodu przed wyjazdem na wakacje do Rio czy wyprawą w dorzecze Amazonki powinieneś nauczyć się przynajmniej kilku podstawowych zwrotów po portugalsku.
Nasz kurs portugalskiego przygotuje Cię do prowadzenia podstawowej konwersacji w tym języku tak szybko, jak to tylko możliwe. Już w miesiąc poznasz najważniejsze wyrażenia. Jeśli jednak nie masz czasu, zapoznaj się z tymi zwrotami:
- Oi/ Olá – Cześć
- Bom dia – Dzień dobry (rano)
- Boa tarde – Dzień dobry (po południu)
- Boa noite – Dobry wieczór
- Até mais/ Até em breve – Do zobaczenia
- Tudo bem? – Jak się masz?
- Prazer em te conhecer/ Prazer – Miło cię poznać
- Qual é seu nome? – Jak się nazywasz?
- Meu nome é… – Nazywam się…
- De onde voce é? – Skąd jesteś?
- Sou de… – Jestem z…
- Com licença – Przepraszam (gdy o coś pytamy)
- Me desculpe – Przepraszam (za coś)
- Onde eu encontro…? – Gdzie mogę znaleźć…?
- Eu não entendo. – Nie rozumiem.
- Estou aprendendo português. – Uczę się portugalskiego.
- Pode repetir por favor? – Czy możesz powtórzyć?
- Pode falar mais devagar por favor? – Czy możesz mówić wolniej?
Te i inne przydatne zwroty w przystępnej formie zawiera nasz słownik polsko-portugalski.
Jak nauczyć się portugalskiego brazylijskiego?
Jeśli już wiesz, że Twoim celem jest odmiana portugalskiego używana w Ameryce Łacińskiej, pamiętaj, aby od początku się jej uczyć. Dużo łatwiej będzie Ci zacząć pracować z materiałami opracowanymi w tym celu niż później przestawiać swoją głowę (i język) na nieco inny akcent. Zaopatrz się w dobry podręcznik przygotowany do nauki portugalskiego brazylijskiego, zapisz sobie najciekawsze kanały prowadzone przez tamtejszych vlogerów, a przede wszystkim oglądaj… telenowele! Ten sposób sprawi, że bardzo szybko nauczysz się mówić jak rodowity carioca (mieszkaniec Rio de Janeiro).
