Panama, kraj położony na południu Ameryki Środkowej, znana jest za granicą przede wszystkim z powodu Kanału Panamskiego. Długa linia brzegowa, łagodny klimat i bogata fauna i flora przyciągają z roku na rok coraz więcej podróżników.
Historia Panamy nie odbiega znacznie od historii innych krajów regionu. Dlatego też z pewnością potrafisz zgadnąć, jakim urzędowym językiem posługują się jej mieszkańcy… Ruszajmy w drogę, aby lepiej poznać to miejsce.
SPIS TREŚCI
O Panamie
Panama graniczy od południa z Kolumbią, a od północy – z Kostaryką. Powierzchnia kraju wynosi 78 200 km². Na jego terytorium leży około 1600 wysp, umiejscowionych na Oceanie Atlantyckim i Pacyfiku. Ponad połowę Panamy zajmują wyżyny i góry. Kraj leży w strefie aktywnej sejsmicznie, a jego najwyższy szczyt to czynny wulkan Chiriquí (3478 m n.p.m.).
Mieszkańcy Panamy
Panama to doskonały przykład pokojowego współistnienia różnych kultur. Rdzenna ludność wywodząca się z Czibczów, potomkowie Hiszpanów i osadników z innych państw europejskich, „nowi imigranci” z Indii Zachodnich oraz współcześni ekspaci z całego świata korzystają z trudów i uroków życia w tym kraju.
Populacja Panamy wynosi obecnie 4,5 miliona osób (za: worldometers.com). Ponad 60% ludności stanowią potomkowie jej rdzennych mieszkańców i europejskich osadników (Metysi). Indianie (12,5%) mieszkają przede wszystkim na wybrzeżu Morza Karaibskiego, m.in. w Comarca de San Blas. Osoby czarnoskóre stanowią 9,2% społeczeństwa, Mulaci – 6.8%, a biali – 6,7% (za: r.pl).
Gospodarka Panamy
Gospodarka Panamy jest jedną z najbardziej dynamicznych w Ameryce Środkowej. Kanał Panamski generuje znaczne dochody z opłat za przepływ statków oraz usług związanych z transportem morskim. Stanowi on kluczowe połączenie handlowe między Oceanem Atlantyckim a Pacyfikiem, umacniając pozycję kraju jako globalnego centrum logistycznego. Ten niewielki kawałek ziemi był miejscem spornym pomiędzy Panamą i USA. Dopiero w 1977 roku podpisano układ, który spełnił roszczenia Panamy. Ludność kraju musiała jednak poczekać na przekazanie Kanału Panamskiego – nastąpiło to dopiero w 1999 roku.
Republika Panamy jest znana jako centrum finansowe i przyciąga inwestorów z całego świata. Utworzona w Colón strefa wolnocłowa umożliwia prowadzenie handlu bez ceł i podatków. Kraj odwiedzają również licznie zagraniczni turyści, dzięki którym PKB stabilnie wzrasta oraz powstają nowe miejsca pracy dla mieszkańców. Co ciekawe, choć walutą Panamy jest balboa, to nie istnieją takie banknoty – w obiegu krąży dolar amerykański.
Współpracujesz z panamskimi firmami i poszukujesz pracowników, którzy naprawdę dobrze mówią po hiszpańsku? Nie musisz wierzyć im na słowo, przetestuj kandydatów pod kątem wszystkich umiejętności za pomocą Focus Audit Tool. Wyniki otrzymasz najpóźniej dwa dni po przesłaniu testów online.
Kultura Panamy
W Panamie wciąż można znaleźć obszary, których mieszkańcy opierają się współczesnej cywilizacji. Przykładem mogą być Indianie Kuna mieszkający w Comarca de Kuna Yala. Wytwarzają oni tradycyjne tekstylia i kultywują zwyczaje przodków.
W większość kraju dominują wpływy karaibskie i hiszpańskie. Odbija się to m.in. na serwowanych potrawach: owocach morza i rybach, do których dodaje się przyprawy korzenne, a także kokos i mango. Popularne dania to sancocho (gęsty, pikantny gulasz) i ceviche (surowe ryby marynowane w soku z cytrusów).
Co jest językiem urzędowym Panamy?
Językiem urzędowym Panamy, zgodnie z jej konstytucją, jest język hiszpański. Jako oficjalny język używa się go w instytucjach państwowych, systemie edukacji, sądownictwie oraz mediach. W związku z tym ponad 90% mieszkańców Panamy posługuje się nim w życiu codziennym, zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej (za: escapeartist.com).
W Panamie mówi się w 14 językach. Aż 7 z nich należy do największych grup rdzennych mieszkańców. Najpopularniejsze to: ngäbe i kuna. W regionie Bocas del Toro króluje kreolski angielski. Mimo że pochodzi on od języka Shakespeare’a, nawet rdzenni użytkownicy angielskiego mają problem z jego zrozumieniem.
Język hiszpański w Panamie
Język hiszpański został wprowadzony do Panamy przez hiszpańskich kolonizatorów w XVI wieku. Kraj ten decydował w całości o polityce środkowoamerykańskiego państwa, aż do 1821 roku, gdy doszło do secesji Panamy z Republiką Kolumbii.
Wpływ innych języków na hiszpański w Panamie był związany z interakcjami z tubylczą ludnością, afrykańskimi niewolnikami i późniejszym napływem imigrantów z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych czy krajów karaibskich.
Panamski hiszpański
Tak, jak i inne akcenty wywodzące się z Ameryki Południowej i Środkowej, tak również panamski wykształcił odmienne cechy od standardowego hiszpańskiego z Półwyspu Iberyjskiego. Podstawowe różnice to:
- Elizja sylaby końcowej: Mieszkańcy Panamy często pomijają ostatnią sylabę w wyrazie, zwłaszcza gdy jest nią samogłoska lub litera „s”. Na przykład słowo pescado („ryba”) w tej części świata brzmi pescao.
- Aspiracja „s”: Spółgłoska „s” na końcu wyrazów i przed innymi spółgłoskami wymawiana jest z wyraźnym wydechem. Słowo dos („dwa”) po panameńsku brzmi jak doh.
- Zamiana „l” na „r” na końcu wyrazów. Na przykład przyimek al może brzmieć bardziej jak ar.
- Intonacja: Panamski akcent cechuje się dynamiczną intonacją i śpiewnym tonem. Rzuca się to w oczy, gdy rozmówca angażuje się emocjonalnie w rozmowę.
- Słownictwo i zwroty regionalne: Panamski czerpie garściami z angielskiego, stąd też bogactwo angielskich zwrotów z hiszpańskimi końcówkami gramatycznymi: printear („drukować”), failear („archiwizować”), refilear („napełniać”). Inne zwroty nieużywane przez Hiszpanów to: chantin („dom”), chatta („poważny”) czy chen chen („pieniądze”).
Teksty napisane panamskim hiszpańskim nie mają sekretów przed naszymi tłumaczami. Możesz zlecić nam tłumaczenie z hiszpańskiego na polski zarówno treści stworzonych w tradycyjnym kastylijskim, jak i w dialekcie. Z każdym zadaniem sprawimy się równie dobrze!
Język ngäbe (guaymí) w Panamie
Ngäbe to rdzenny amerykański język należący do rodziny języków czibczańskich. Posługuje się nim ponad 200 000 osób. Jego nazwa pochodzi od słowa „stwórca”. Języka ngäbe używa się w Panamie i Kostaryce. Jest zapisywany alfabetem łacińskim.
Język angielski w Panamie
Angielski znalazł się w programie nauczania prywatnych, międzynarodowych i dwujęzycznych szkół w Panamie. Językiem tym posługuje się około 8% populacji. Znaczną część z nich stanowią imigranci z Indii Zachodnich (za: internationalliving.com).
Największe miasta, a zwłaszcza Panama City, mogą poszczycić się wieloma osobami posługującymi się biegle angielskim. Na obszarach wiejskich lub w mniejszych miejscowościach możesz mieć problemy ze znalezieniem osoby, która znałaby ten język w stopniu komunikatywnym.
Dlatego przed wyjazdem opanuj podstawy języka urzędowego. Brakuje Ci czasu? Zdecyduj się na indywidualny intensywny kurs języka hiszpańskiego, a lektor dostosuje materiał do Twoich potrzeb. Na zajęciach poznasz podstawowe zwroty i słownictwo, dzięki którym nie zgubisz się w Panamie.
Inne języki w Panamie
Pozostałe języki obecne w Panamie to: buglere, yue, hakka, embera, embera-catio, północny embera, kreolski francuski, kreolski angielski, kuna, teribe i woun meu. Szacuje się również, że około 4% mieszkańców zna francuski, a 1% – arabski.
Co zobaczyć w Panamie?
Zabytkowe miasta, tropikalne lasy i rajskie plaże – tak w skrócie można opisać Panamę. Znajdziesz tam atrakcje dla każdego podróżnika, bez względu na jego stan konta bankowego. Oto nasz subiektywnych przewodnik po najważniejszych miejscach:
- Słynny Kanał Panamski – udaj się w jego pobliże, aby podziwiać statki przepływające przez śluzy Miraflores.
- Casco Viejo w Panama City – stare miasto stolicy jest warte zobaczenia ze względu na kolonialną architekturę i tętniące życiem ulice.
- Park Narodowy Soberanía oferuje możliwość wędrówki po szlakach w tropikalnym lesie.
- Archipelag Bocas del Toro to rajskie plaże, a także idealne miejsce do nurkowania i obserwacji egzotycznych gatunków ryb oraz korali.
- Wyspa Taboga, zwana również wyspą kwiatów, to raj dla miłośników plażowania. Odpoczywają tu zarówno turyści, jak i miejscowi.
- Wioska Embera daje możliwość podejrzenia codziennego życia lokalnych mieszkańców i poznania ich kultury.
Panama Cię zainteresowała? Pakuj paszport i międzynarodowe prawo jazdy, odkurz swój hiszpański (lub poznaj jego podstawy) i ruszaj w drogę! Czekają na Ciebie Morze Karaibskie, pyszne jedzenie i serdeczni mieszkańcy.
