Trudne słówko: oralny kontra werbalny
W najbardziej ogólnym sensie przymiotnik „oralny” oznacza „dotyczący ust”. W takim znaczeniu słowo to pojawia się przede wszystkim w naukach biologicznych i psychologii. Określenie „oralny” odnosi się także do języka. Tu oznacza wszystko, co ma charakter słowny, mówiony, przekazywany przez usta i za pomocą głosu – w odróżnieniu od tego, co przekazujemy za pomocą pisma.
Należy przy okazji zwrócić uwagę na pokrewne słowo „auralny”, które mogłoby być mylone z pierwszym ze słów z dzisiejszej pary, gdyby de facto… w ogóle w języku polskim istniało. Jest jednak używane, choć nie odnotowują go oficjalnie żadne słowniki. Skąd się zatem w ogóle wzięło i kto go używa?
Po pierwsze, miłośnicy zjawisk paranormalnych i pasjonaci wampiryzmu – w tym przypadku określenie „auralny” stosowane jest w znaczeniu „odnoszący się do aury”, czyli do kształtów i kolorów, jakie rzekomo otaczają każdego człowieka i jakie mogą zaobserwować jedynie osoby obdarzone specjalnymi zdolnościami.
Po drugie, słowo „auralny” funkcjonuje jako kalka z języka angielskiego w środowisku audiofilskim, czasem w internetowych dyskusjach o medycynie. Źródłem błędu jest tu angielskie słowo aural, którego polski odpowiednik to po prostu przymiotnik „słuchowy”, przy czym warto zauważyć, że anglojęzyczne aural funkcjonuje również jako rzeczownik, oznaczając ćwiczenie na rozumienie ze słuchu oraz dyktando muzyczne. Podkreślmy jednak z całą stanowczością: w języku polskim funkcjonuje wyłącznie przymiotnik „oralny”, przymiotnika „auralny” jak do tej pory brak.
Przymiotnik „werbalny” (od łac. verbum – słowo) oznacza „słowny i wyrazowy”, zaś w językoznawstwie „dotyczący czasownika, czasownikowy”. Powiązany rzeczownik werbalizm oznaczać będzie zatem objaśnianie oparte wyłącznie o słowo, bez odwoływania się do dowodów, faktów, doświadczeń i konkretów. W tym sensie będzie to także jałowe i akademickie rozprawianie; inaczej rzecz ujmując – pustosłowie.
Na koniec warto przypomnieć również pojęcie komunikacji werbalnej – tj. komunikacji międzyludzkiej opartej o język mówiony, uzupełnianej elementami komunikacji niewerbalnej (w tym m.in. takimi, jak gesty, dotyk i mimika).
Poradnik języka polskiego!
Zdobądź zbiorcze zestawienie słówek tygodnia wraz z objaśnieniem i poszerzaj swoją wiedzę z języka polskiego.
Wypełnij formularz, aby otrzymać link do poradnika na adres e-mail:
