Jeden z najbardziej zielonych i szczęśliwych (wg Happy Planet Index) krajów świata, Kostaryka, przyciąga głębokimi kolorami: zielenią lasu tropikalnego, niebieską barwą wody i białym piaskiem.
To raj dla wszystkich, którzy kochają naturę i chcą poczuć się jej częścią. Tropikalne motyle, papugi, tukany, leniwce to zaledwie kilkoro reprezentantów lokalnej fauny. Choć wielu podróżników decyduje się na odwiedziny w Ameryce Środkowej ze względu na przyrodę, wracają zachwyceni ludźmi. I to o językach, którymi posługują się na co dzień mieszkańcy kraju, pragniemy Ci dziś opowiedzieć.
SPIS TREŚCI
Kostaryka w pigułce
Dzięki rozwijającej się ofercie biur podróży Kostaryka, Meksyk i Panama cieszą się niesłabnącą popularnością wśród polskich turystów. Wiele osób decyduje się spędzić urlop na wybrzeżu Morza Karaibskiego, w egzotycznym zakątku świata. Jeśli jesteś wśród nich, zacznij od poznania Kostaryki.
Geografia Kostaryki
Państwo graniczy z Nikaraguą na północy, Panamą na południu, Oceanem Spokojnym na zachodzie i Morzem Karaibskim na wschodzie. Stolicą Kostaryki jest San José. Kraj słynie ze swojego bogactwa przyrodniczego. Mimo że zajmuje zaledwie 0,03% powierzchni lądowej świata, stanowi około 5% światowej bioróżnorodności. Żyje tam m.in. 10% wszystkich motyli świata. To prawdziwy raj dla miłośników przyrody.
Historia Kostaryki
W 1502 roku los Kostaryki został przesądzony, gdy na do Ameryki Centralnej dotarł Krzysztof Kolumb. To on nadał nazwę regionowi, Costa Rica („bogate wybrzeże”), która nawiązywała do rzekomych złóż złota znajdujących się pod ziemią. Przed jego przybyciem rolę uprawiały indiańskie plemiona, które trudniły się nie tylko rolnictwem, ale również myślistwem. W kolejnych wiekach liczba ich przedstawicieli zmniejszyła się na skutek napływu osadników z Europy.
Pierwszym Europejczykiem, który zaczął wprowadzać hiszpańską administrację, był Vasquez de Coronado. To on założył pierwszą stolicę Kostaryki – Cartago. Mimo licznych zbrojnych protestów miejscowych region na długi czas stał się hiszpańską kolonią, aż do 1821 roku, gdy powstały Zjednoczone Prowincje Ameryki Środkowej. Federacja nie przetrwała próby czasu i rozpadła się niemal 20 lat później. W 1939 roku Kostaryka ogłosiła niepodległość jako republika.
Język urzędowy
Językiem urzędowym Kostaryki jest hiszpański. Do Ameryki Centralnej dotarł on w XVI wieku wraz z konkwistadorami z Półwyspu Iberyjskiego. Używany dialekt rozwinął się z, pochodzącej z południa, odmiany andaluzyjskiej i różni się nieco od standardowej wersji języka hiszpańskiego (castellano).
Kostarykański dialekt hiszpańskiego
Kostarykański hiszpański charakteryzuje się łagodnym i melodyjnym akcentem. Jego główne cechy to aspiracja niektórych spółgłosek, zwłaszcza na końcu wyrazów, oraz tendencja do łączenia sąsiednich słów w mowie potocznej. Na przykład wyrażenie „para allá” (tam) może być wymówione jako „pa’yá”. Jeśli znasz hiszpański, Twoją uwagę zwróci również seseo, czyli zrównanie wymowy „s” i „z”.
Różnice nie kończą się na wymowie. W Kostaryce do 2. osoby liczby pojedynczej popularnie zwraca się per usted lub vos, podczas gdy w Hiszpanii poprawna forma to tú. Mieszkańców kraju nazywa się w innych regionach ticos, dlatego używane przez nich specyficzne wyrażenia to tiquismos. Przykładowe zwroty, których raczej nie usłyszysz poza Kostaryką, to: ¡Qué taco me dio! („Ale mnie przestraszył!”), No me cuadra („Nie podoba mi się”) czy mae („kolego”).
Jeśli masz do przetłumaczenia tekst napisany w dialekcie kostarykańskim (lub innej odmianie języka) i straciłeś już nadzieję na załatwienie sprawy, to mamy dla Ciebie dobrą wiadomość. Właśnie znalazłeś odpowiednie miejsce. Tłumacz języka hiszpańskiego z naszego zespołu podejmie się tego wyzwania.
Pura vida
Pura vida to charakterystyczny zwrot, który kojarzy się przede wszystkim z Kostaryką. W polskim tłumaczeniu oznacza on „proste życie”. Pojawił się w latach 50. XX wieku wraz z popularnością meksykańskiego filmu o tym tytule. W Kostaryce pura vida określa styl życia mieszkańców, którzy starają się doceniać codzienność i najmniejsze przyjemności, żyjąc w zgodzie z naturą. Wyrażenie stało się niemal mottem narodowym.
Języki rdzenne w Kostaryce
W Kostaryce hiszpański przeplata się z rodzimą mową, a dokładniej – z kilkoma językami lokalnymi, należącymi do rodziny czibcza. Najważniejsze z nich to: bribri, maléku, cabécar, ngäbere i teribe.
Języki rdzenne są ważnym elementem kulturowym i tożsamościowym dla lokalnych społeczności Kostaryki. Utrzymanie ich przy życiu przyczynia się do zachowania unikalnej kultury i wartości tych grup, które różnią się od głównego nurtu kostarykańskiego społeczeństwa.
Ludność rodzima podejmuje coraz więcej inicjatyw, które mają na celu ochronę i promocję rdzennych języków Kostaryki. W ramach tych działań organizowane są warsztaty i kursy językowe. Promuje się przekazywanie wiedzy kolejnym pokoleniom, żeby umiejętność posługiwania się lokalnymi mowami nie wyginęła wraz ze śmiercią starszych.
Bribri
Bribri używane jest przede wszystkim przez społeczność zamieszkującą tereny w południowo-wschodniej części kraju. Dzięki staraniom lokalnych organizacji język przetrwał do dziś, mimo wpływów języka hiszpańskiego i procesów asymilacji. Mówi nim około 10 tysięcy osób (za: tacoandbean.com).
Cabécar
Cabécar to popularny język wśród rodzimych mieszkańców centralnej części Kostaryki. Dzisiaj używa go około 11 tysięcy osób (za: omniglot.com). Znaczna większość z nich jest dwujęzyczna i biegle włada również hiszpańskim.
Języki obce w Kostaryce
Język angielski odgrywa ważną rolę w Kostaryce, szczególnie w kontekście edukacji, turystyki i biznesu. Nauczanie angielskiego jest powszechne w szkołach i uczelniach, a jego znajomość – wymagana w sektorze turystycznym. Szacuje się, że około 10% populacji posługuje się angielskim w stopniu biegłym (za: La Nación). Oczywiście, łatwiej będzie Ci się dogadać po angielsku w większych miastach; w regionach wiejskich przydaje się znajomość hiszpańskiego.
Poza językiem angielskim w Kostaryce coraz większą popularność zdobywają również inne języki obce, głównie francuski, niemiecki czy portugalski. Mówi nimi kolejno 0,7% i 0,3% dorosłych osób (za: La Nación). Wpływ na sytuację mają rosnące kontakty handlowe i kulturalne z europejskimi krajami. Wielu młodych mieszkańców uczy się tych języków, aby poszerzyć swoje możliwości zawodowe.
Jesteś rekruterem w międzynarodowej korporacji? Wiemy, jak możesz ułatwić sobie pracę! Skorzystaj z Focus Audit Tool – oprogramowania, które za Ciebie sprawdzi umiejętności językowe kandydatów do pracy. Nie ma znaczenia, czy potrzebujesz przetestować znajomość hiszpańskiego, angielskiego czy francuskiego, zrobisz to w jednym miejscu, online.
Poznaj Kostarykę
Kostaryka słynie ze swoich parków narodowych, pokrywających 28% terytorium kraju. Jest ich aż 28, z czego 3 znalazły się na liście UNESCO. Od górskich lasów mglistych po tropikalne lasy deszczowe, tereny chronione oferują niezapomniane chwile podczas odkrywania lokalnych ekosystemów.
Kostaryka dzieli się na 7 prowincji: Limón, Alajuela, Cartago, Guanacaste, Heredia, Puntarenas i San José. W każdej z nich znajdziesz nie tylko zadziwiającą przyrodę, ale również ciekawą architekturę pochodzącą z różnych okresów historycznych. Od prekolumbijskich stanowisk archeologicznych (koniecznie odwiedź Monumento Nacional Guayabo!) po kolonialne budowle i muzea w San José, w Kostaryce zaspokoisz swoją naturę miłośnika historii.
Wolisz plażować? Nic straconego! Łączna długość wybrzeża karaibskiego – 1290 kilometrów – czeka na Ciebie. Potrzebujesz więcej zachęt? Średnie roczne temperatury wynoszą około 26 °C, a mieszkańcy kraju nie narzekają na brak słońca przez większą część roku. To jak? Nasz kurs języka hiszpańskiego pomoże Ci zacząć przygotowania do wyjazdu. Poznasz podstawowe zwroty i już wkrótce będziesz gotów do podróży!
