Przyjaźń to jedno z najpiękniejszych uczuć, jakie mogą przydarzyć się człowiekowi, a jeśli jest prawdziwa, długotrwała i szczera, może stanowić prawdziwe połączenie bratnich dusz. Najprawdziwsze przyjaźnie trwają wiele lat, a czasem przez całe życie.
Istnieje wiele rodzajów przyjaźni, podobnie jak istnieje wiele rodzajów miłości. Oba uczucia stanowią tematy chętnie wykorzystywane przez autorów powieści, wierszy czy sztuk teatralnych. W poniższym tekście przywołamy bardziej i mniej znane cytaty traktujące o tym, jak ważna jest przyjaźń w życiu każdego człowieka.
„W pojedynkę jesteśmy kroplą, razem jesteśmy oceanem” – Ryunosuke Satoro
Człowiek jest istotą społeczną, a więc do prawidłowego rozwoju potrzebuje innych ludzi, nawet jeśli sam siebie postrzega jako samotnika z krwi i kości. Jak pisał Ernest Hemingway w powieści Komu bije dzwon: „Żaden człowiek nie jest samotną wyspą: każdy stanowi ułamek kontynentu, część lądu”, co oznacza, że ludzie są zależni od siebie nawzajem, a potrzeba wzajemnych kontaktów międzyludzkich jest w nich niezwykle silna.
Prawdziwa przyjaźń zdarza się stosunkowo rzadko, ale już Eurypides twierdził, że „Jeden lojalny przyjaciel jest wart dziesięciu tysięcy krewnych”. Prawdziwy przyjaciel jest zatem prawdziwym szczęściem, a fakt że mamy kogoś tak bliskiego, dobrze świadczy także o nas samych.
Jaka jest prawdziwa przyjaźń? I jacy są prawdziwi przyjaciele?
Odpowiedzi na powyższe pytania szukamy od najmłodszych lat, nie tylko na lekcjach poświęconych wierszowi Adama Mickiewicza Przyjaciele, którego fragment znalazł się w tytule tego tekstu. Poznając kolejne osoby i zbliżając się do tych, które najbardziej nam odpowiadają, dostrzegamy cechy innych ludzi, które sprawiają, że uznamy kogoś za przyjaciela. Z czasem być może uwierzymy nawet w słowa, które wypowiedział Woodrow Wilson: „Przyjaźń jest jedynym spoiwem, które kiedykolwiek utrzyma świat razem”.
Cytaty o przyjaźni także zawierają w sobie cechy, które można przypisać prawdziwej przyjaźni. Warto zastanowić się nad tym, kogo możemy nazwać dobrym przyjacielem i jakie wartości najbardziej cenimy w drugim człowieku. Oto kilka definicji przyjaźni i przyjaciół.
Przyjaźń to wspólny czas i wzajemna przestrzeń
Prawdziwi przyjaciele lubią spędzać z nami czas, cieszą się z naszych sukcesów, ale potrafią też zmotywować do działania i szczerze wypowiedzieć się na temat naszych planów, zamierzeń czy problemów. Już w starożytności Plutarch zauważył, że: „Prawdziwa przyjaźń potrzebuje trzech rzeczy: cnoty uczciwości, przyjemności rozmowy, koniecznej użyteczności”.
Każdy, kto doświadczył ciepła przyjaźni, przyzna że prawdziwy przyjaciel to ktoś, z kim jesteśmy uczciwi i kto jest uczciwy wobec nas. To osoba, z którą możemy rozmawiać godzinami, a w chwili rozstania uświadamiamy sobie, że nie powiedzieliśmy wszystkiego, co zamierzaliśmy. Przyjaciel to ktoś, kto popchnie nas do działania, pocieszy, powie: „Dobrze robisz” ale też: „Nie idź tą drogą”.
Jak pisał Oscar Wilde: „Każdy potrafi współczuć cierpieniom przyjaciela. Ale cieszenie się jego sukcesem wymaga charakteru wysokiej klasy”. Innymi słowy, jeden lojalny przyjaciel potrafi zarówno współczuć sukcesowi przyjaciela, jak i jego niedoli. Taka postawa zapobiega też utracie przyjaciół i jest dowodem prawdziwej wartości człowieka i jego charakteru.
Prawdziwa przyjaźń nie jest uczuciem wymuszonym
Ksiądz Jan Twardowski pisał: „Przyjaźń to jest coś niezwykle ważnego, co nie wszyscy w życiu znajdują. Zawsze jest wzajemna – nie tak jak miłość. Można beznadziejnie kochać całe życie, ale nie można beznadziejnie się przyjaźnić”. I w tym także tkwi istota przyjaźni: ciągnie nas do osób, które są do nas podobne, wyznają podobny system wartości, mają zainteresowania analogiczne do naszych. Raczej nie spędzamy czasu z osobami, których najzwyczajniej w świecie nie lubimy.
Najlepsi przyjaciele wyjdą zwycięsko z próby czasu i odległości
Epikur twierdził, że „Przyjaźń jest najpiękniejszym ze wszystkich prezentów, jakimi możemy zostać obdarowani, aby szczęśliwie ukształtować swoje życie”. Prawdziwej przyjaźni nie przeszkadza to, że dzielą Was tysiące kilometrów, zwłaszcza dziś, gdy możemy komunikować się ze sobą na tyle sposobów. Nieważne też, że nie rozmawialiście ze sobą miesiącami. Gdy wykręcisz znajomy numer i usłyszysz głos przyjaciela, od razu wrócą wspomnienia wspólnie przeżytych chwil. Każde spotkanie przyjaciół, którzy nie widują się na co dzień, staje się natomiast niezwykłym świętem i okazją do kolejnych wspólnych przygód.
Prawdziwi przyjaciele wierzą, że ich relacja przetrwa wszystko. I często mają rację, bo to od nas samych zależy, które relacje uznamy za ważne i które z nich przetrwają przez lata. Warto pielęgnować przyjaźnie zawierane nawet w najmłodszych latach. Jeśli przetrwają, oznacza to, że spotkaliśmy na swej drodze prawdziwe bratnie dusze.
Jedynie przyjaciel powie to, co naprawdę myśli
Kiedy po raz pierwszy możesz powiedzieć: znalazłem mojego pierwszego przyjaciela? Kiedy spotkasz kogoś, kto nie będzie się bał powiedzieć Ci prawdy, a Ty będziesz wiedział, że jego celem było dbanie o Twoje dobro, a nie sprawienie Ci przykrości. Tylko przyjaciel nie będzie się obawiał, że Cię straci, gdy powie wszystko, co o Tobie myśli. Ktoś, kto bez przerwy koloryzuje rzeczywistość i mówi Ci wyłącznie miłe rzeczy, jest raczej fałszywym przyjacielem. Izabela Norton wskazywała: „W moim przyjacielu odnajduję drugie ja”. Oznacza to, że z przyjacielem możemy być szczerzy, tak jak jesteśmy szczerzy przed nami samymi.
Najlepsi przyjaciele zawsze znajdą dla siebie czas
Oczywiście, że czas płynie bardzo szybko, oczywiście, że odnosimy wrażenie, że mamy go coraz mniej. Zawsze jednak potrafimy znaleźć czas dla ludzi, na których nam zależy i którzy są dla nas ważni. Chwila rozmowy, krótkie spotkanie, wymiana SMS-ów, krótko mówiąc: nasz czas to jedna z najcenniejszych rzeczy, jakie możemy podarować drugiemu człowiekowi. Jak pisał Stephen King w powieści To: „Nie ma dobrych przyjaciół. Nie ma złych przyjaciół. Są jedynie ludzie, których pragniesz i z którymi chciałbyś być”. Natomiast zdaniem św. Tomasza z Akwinu: „Przyjaźń jest źródłem największych przyjemności, a bez przyjaciół nawet najbardziej przyjemne zajęcia stają się nużące”.
Potrzebujesz dzielić się wszystkim z własnym przyjacielem
I nie chodzi tu tylko o dzielenie się tym, co materialne, ale o wspólne przeżywanie życia, dzielenie się radościami, smutkami, pytanie o rady i rozważanie tych rad. Kiedy tylko dzieje się w naszym życiu coś ciekawego, ważnego, zabawnego, nie możemy się doczekać, aż podzielimy się tym z przyjacielem. Zwłaszcza że jeden przyjaciel potrafi sprawić, że tego samego dnia będziemy i na dnie rozpaczy, i postawieni na nogi, z wizją lepszej przyszłości przed oczami. Jak pisał św. Jan Bosko, „Najlepszym przyjacielem jest ten, kto nie pytając o powód smutku, potrafi sprawić, że znów wraca radość”. Jeżeli możemy się pochwalić kimś takim we własnym otoczeniu, oznacza to, że dostaliśmy od życia bardzo wiele.
Przyjaźń to akceptacja drugiego człowieka takim, jaki jest
Pino Pellegrino pisał: „Przyjaźń to najpiękniejsza rzecz, jaką człowiek może zaproponować drugiemu człowiekowi. Bezinteresownie”. Prawdziwy przyjaciel to człowiek, który chce spędzać czas z nami, takimi, jakimi jesteśmy naprawdę. Nie chce nas na siłę zmieniać, akceptuje nasze wady i dostrzega wszystkie zalety, nawet te niewielkie. Cytaty o przyjaźni często podkreślają potrzebę pełnej akceptacji drugiego człowieka, który ma zostać naszym przyjacielem.
„Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela” – Ignacy Krasicki
Chcesz spotkać przyjaciół? Otwórz się na innych, rozejrzyj wokół i dostrzeż to, że na świecie żyje wielu wspaniałych ludzi, których warto poznać. Ośmiel samego siebie, powiedz głośno: Potrzebuję przyjaciela! A potem wyjdź z domu i go znajdź. I nie przejmuj się, jeśli na kimś się zawiedziesz. Fałszywi przyjaciele czasem stają na naszej drodze, ale człowiek najlepiej uczy się przez doświadczenie, a zatem nie poddawaj się, po prostu lepiej znajduj przyjaciół.
Masz już prawdziwego przyjaciela? Dbaj o tę relację. Po latach stwierdzisz, że wszystko, co miało jakieś znaczenie w życiu, wiąże się z ludźmi, którymi się otaczałeś i z którymi przebywałeś. Jak pisał Haruki Murakami: „Przyjaciele, z którymi zabijamy czas, to właśnie prawdziwi przyjaciele”. A parafrazując: o naszym życiu świadczą ludzie, przy których to życie przeżyliśmy. Bo kto chciałby żyć sto lat, nie mając przy sobie nikogo naprawdę bliskiego? Tymczasem, jak pisał Janusz Leon Wiśniewski, „Przyjaciel staje się fragmentem naszej biografii, jak data urodzenia, pierwsza szkoła czy imiona rodziców”.
Mówi się, że to, co kiedykolwiek utrzyma świat razem, to właśnie przyjaźń. Robert Kennedy nawoływał: „Pozwólmy łagodności opanować świat”. Być może często nie doceniamy znaczenia przyjaźni, a powinniśmy zacząć to robić.
Różne cytaty o przyjaźni pochodzące od tego samego autora
Cytaty o przyjaźni stanowią dość liczną grupę i wielu autorów pisało w swych dziełach o przyjaźni. Przyjaźń stała się tematem wielu opowieści, podań, przysłów. Istnieją autorzy, którzy wyjątkowo chętnie wypowiadali się na jej temat. Oto niektórzy z nich:
Cyceron
Autorem starożytnym, który chętnie wypowiadał się na temat przyjaźni, jest Cyceron. Dzięki niemu utrwaliły się następujące cytaty o przyjaźni:
„Wykreślić ze świata przyjaźń to jakby zgasić słońce na niebie”.
„Prawdziwa przyjaźń to doskonała harmonia tego, co ludzkie, z tym, co boskie”.
Antoine de Saint-Exupéry
Wiele cytatów o przyjaźni pochodzi od tego francuskiego autora. Sporo z nich zostało zawartych w opowieści filozoficznej Mały Książę, która pozostaje jednym z najważniejszych dzieł literatury światowej traktującym o przyjaźni. Oto cytaty o przyjaźni, których autorem jest Antoine de Saint-Exupéry:
„Przyjaciele są jak ciche anioły, które podnoszą nas, kiedy nasze skrzydła zapominają, jak latać”.
„Pewnego przyjaciela poznaje się w niepewnym momencie”.
„Nawet w obliczu śmierci przyjemna jest świadomość posiadania przyjaciela”.
Autor nieznany: cytaty o przyjaźni
W pamięci ludzi utrwaliły się także cytaty o przyjaźni podpisywane dziś: Autor nieznany. Cytaty te także podkreślają cechy prawdziwej przyjaźni:
„Przyjaciel to ktoś, kto rozumie twoją przeszłość, wierzy w twoją przyszłość i akceptuje Cię takim, jakim jesteś”.
„Przyjaźń oznacza zrozumienie, a nie porozumienie. Oznacza przebaczanie, nie zapominanie. Oznacza to, że wspomnienia trwają, nawet jeśli kontakt zostanie utracony”.
„Najlepsi przyjaciele nie dbają o to, czy Twój dom jest czysty. Dbają o to, czy masz wino”.
Zostań swoim najlepszym przyjacielem
Może od tej rady powinniśmy zacząć rozważania o przyjaźni. Żeby móc kochać innych, trzeba najpierw pokochać i polubić samego siebie. Naprawdę działa to w ten sposób, że gdy zdecydujemy się na zmianę naszego podejścia do świata, świat wokół nas zaczyna się zmieniać. Zaczynamy też wówczas przyciągać do siebie odpowiednich ludzi, bo wreszcie jesteśmy otwarci na to spotkanie. Jak pisał Jan Kochanowski: „Dzięki przyjaźni staję się spokojniejszy, dzięki spokojowi – bardziej przyjazny”.
Jeśli zatem chcesz doświadczyć ciepła przyjaźni, pamiętaj o tym, że powinieneś zacząć od bycia swoim najlepszym przyjacielem. Lojalny przyjaciel dla drugiego przyjaciela pragnie wszystkiego, co najlepsze. Zapragnij tego i dla siebie.
Przyjaźń to świetna podstawa dla miłości, a więc najlepiej „weź ślub ze swoim najlepszym przyjacielem” – Regina Brett
Mówi się, że przyjaźń jest świetnym początkiem miłości i może stanowić solidną podstawę dla małżeństwa. Oto jeszcze jeden cytat, którego autorem jest Antoine de Saint-Exupéry: „Przyjaźń poznaje się po tym, że nic nie może jej zawieść, a prawdziwą miłość po tym, że nic nie może jej zniszczyć”. Połączenie obu relacji sprawia, że dwoje ludzi potrafi trwać przy sobie latami i pokonać trudności, jakie niesie ze sobą wspólne życie. Jane Austen w powieści Opactwo Northanger dodawała: „Przyjaźń jest niewątpliwie najskuteczniejszym lekiem na cierpienia zawiedzionej miłości”.
Życie nie może Cię zaskoczyć niczym lepszym niż to, że znajdziesz kogoś, z kim najpierw się zaprzyjaźnisz, a potem go pokochasz. Po latach będzie można powiedzieć o drugiej połówce: z nią czy z nim samym zacząłem naprawdę żyć.
Biblijne cytaty o przyjaźni
W najważniejszej księdze świata także możemy znaleźć garść cytatów dotyczących przyjaźni. Oto niektóre z nich:
„Przyjaciel kocha w każdym czasie, a bratem staje się w nieszczęściu” (Prz 17, 17).
„Wierny bowiem przyjaciel potężną obroną, kto go znalazł, skarb znalazł” (Syr 6, 14).
„Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” (J 15, 13).
Cytaty o przyjaźni z filmów i piosenek
O przyjaźni świetnie opowiada piosenka Szukając szczęścia, którą wykonują Mesajah i Kamil Bednarek. Znajdują się w niej słowa: „Masz przy sobie ludzi, którzy zawsze ci pomogą, murem staną za tobą, więc doceń to”. To również jest cechą prawdziwej przyjaźni: znalezienie w sobie dość sił, by pozostać przy przyjacielu także wtedy, gdy w jego życiu zdarzają się trudne momenty. Jak pisał Walter Winchell: „Prawdziwy przyjaciel przychodzi, kiedy reszta świata wychodzi”. Steve Berry w powieści Paryska wendeta deklarował: „Gdyby wszyscy moi przyjaciele skoczyli z mostu, ja bym z nimi nie skoczył. Stałbym na dole i czekał, aby ich złapać”. Epikur ujmował to w ten sposób: „My nie tyle potrzebujemy pomocy przyjaciół, co wiary, że taką pomoc możemy uzyskać”. Ten, kto musiał żyć bez przyjaciół, wie, ile warta jest taka wiara.
Filmowe cytaty o przyjaźni często pochodzą z adaptacji dzieł literackich. Jak ten z Kubusia Puchatka autorstwa Alana Alexandra Milnego: „Przyjacielu, jeśli będzie Ci dane żyć sto lat, to ja chciałbym żyć sto lat minus jeden dzień, abym nie musiał żyć ani jednego dnia bez Ciebie”. W Ani z Zielonego Wzgórza autorstwa Lucy Maud Montgomery pada cytat: „Bratnie dusze rozpoznaje się dopiero po jakimś czasie”, a także: „W przyjaciołach powinniśmy szukać tego, co w nich najlepsze i obdarzać ich tym, co w nas najlepsze. Wtedy przyjaźń będzie największym skarbem życia”. Wszyscy pamiętamy też na pewno słowa Osiołka ze Shreka: „Bo tak robią przyjaciele – przebaczają”.
Oczywiście istnieją też cytaty dotyczące fałszywej przyjaźni, jak ten, którego autorem jest mistrz Antoine de Saint-Exupéry: „To bardzo przykre, zapomnieć przyjaciela”. Ale nie skupiajmy się na takim przekazie, nie myślmy o fałszywej przyjaźni, nie przejmujmy się, że staniemy się jej ofiarą. Trzeba wierzyć w to, że przyjaźń jest dobra, piękna, a przede wszystkim możliwa. Bo tak jak możemy przeczytać w Pamiętnikach Tatusia Muminka autorstwa Tove Jansson: „Jedyne, co miało jakieś znaczenie, to to, że znalazłem mojego pierwszego przyjaciela, a tym samym zacząłem naprawdę żyć”.
Jeżeli chcesz poznać cytaty o przyjaźni w ich oryginalnym brzmieniu, a więc w języku angielskim, niemieckim, francuskim i wielu innych, lub potrzebujesz tłumaczenia słynnych tekstów dotyczących przyjaźni, skontaktuj się z nami.
